اسماعیل محمدی منفرد - دانش آموخته کارشناسی ارشد رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی دانشگاه بوعلی سینا همدان
حسن محسنی - دانشیار دانشگاه بوعلی سینا همدان
پرویز آرمانی - دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
عباس امرایی - مسول اداره ی زمین شناسی، شرکت نفت و گاز اروندان

سازند فهلیان به عنوان بخشی از گروه خامی، توالی رسوبی کربناته با سن کرتاسه پیشین (بریازین-بارمین) یک سنگ مخزن مهم به شمار میرود. این سازند در برش زیرزمینی در یکی از میادین جنوب باختری ایران به صورت همساز سازند گرو را پوشانیده و خود به صورت همساز توسط سازند گدون پوشیده شده است. ضخامت آن در میدان مورد نظر ۳۹۲/۵ می باشد. در این پژوهش تاثیر فرایندهای دیاژنزی این سازند مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی ها به شناسایی ۱۱ ریزرخساره انجامید که در یک رمپ کربناته رسوب نموده اند. فرایندهای دیاژنزی میکرایتی شدن، آشفتگی زیستی، انحلال فشاری، دلومیتی شدن، مقداری کمی سیلیسی شدن و سیمان های متفاوتی در این میدان دیده شد. تخلخل بین دانه ای، درون دانه ای، بین بلوری، قالبی، حفره ای، رشدی و شکستگی از جمله تخلخل های اصلی هستند. ته نشینی سیمان های کلسیت هم محور، سیمان بلوکی و سیمان هم ضخامت بویژه در رخساره های دانه پشتیبان باعث کاهش تخلخل و در نتیجه پایین آمدن کیفیت مخزن شده و توانایی مخزنی را پایین آورده است.

دیاژنز، مخزن فهلیان، حوضه زاگرس