احمد فضائلی - امام حسین (ع)

بهره برداری از دو مفهوم تعلیم و تربیت و واژه های معادل با این دو، همواره در تغییر اعتبار و معنی از شاخه ای به شاخه دیگر سیر نموده است. ارتباط و یا انفصال این دو مفهوم و یا یگانه مفروض داشتن هر دو، نوع فهم و درک از آنها را دگرگون ساخته است. در این مقاله، سه نوع ارتباط برای دو مفهوم تربیت و آموزش به صورت آموزش، معادل با جمع دو مقوله تربیت و آموزش، آموزش و تربیت، به عنوان دو مقوله مستقل و در نهایت، تربیت، معادل با جمع دو مقوله تربیت و آموزش مورد بررسی واقع شده است. نتیجه این بررسی گویا است که افتراق و اتفاق این دو مفهوم به هر صورتی که مفروض شود، نوعی قرارداد دانسته شود که به امر ذاتی موجود در این مفاهیم تعلق ندارد. به عنوان پیشنهاد برای رفع این مشکل، و در این راستا مناسبترین قرارداد نیز ارائه شده است. از سوی دیگر از نظر مقامی و ارزشی و تقدم و تاخر و فضل و برتری، نیز گفتمان گوناگونی برای این دو مفهوم تربیت و تعلیم، بین صاحبنظران هست. در این راه، واژه های مقدسی از کتاب الهی قرآن کریم، نظیر "تزکیه" نیز توسط متبحران به پشتیبانی این بحث فراخوان گردیده، و بر اهمیت تعیین دقیق حدود و ثغور این مفاهیم افزوده است. این اختلافات، هم از دیدگاه متخصصان و نظریه پردازان حوزه تعلیم و تربیت، هم از دیدگاه اجرایی و هم در ارتباط با بعضی مبانی دینی در این مقاله مورد ملاحظه قرار گرفت. سپس، راهکار منطقی و راه حل مناسب استخراجی از این مقاله در باب مقام و فضل و تقدم و تاخر این مفاهیم، ذو مراتب و مشکک دانستن آنها است.

تربیت, تعلیم, تعلیم و تربیت, تزکیه