پهنه بندی زمین شناسی مناطق مستعد برای ایجاد و گسترش بندسارها در منطقه بیرجند
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله علمی سامانه های سطوح آبگیر باران، دوره: 7، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JIRCSA-7-2_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 240
نویسندگان
پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
چکیده
استان خراسان از جمله مناطقی است که در آن، کشت دیمزار به دلیل بارش کم، امکان پذیر نیست و لذا بندسار شیوه سنتی موثر در منطقه برای کشت سیلابی به حساب میآید. محدوده مورد مطالعه در برگیرنده نقشه چهارگوش زمین شناسی بیرجند در مقیاس ۱:۲۵۰۰۰۰ است. این منطقه، شهر بیرجند و مراکز جمعیتی متعدد از جمله سربیشه، دستگرد، حاجیآباد، مرک، نوفرست، گیو، ماژان، خوسف، برمینگ، سرچاه شور و سهلآباد را در بر میگیرد. این مطالعه بر اساس بازدیدهای میدانی، بررسی های دورسنجی و پردازش تصاویر ماهواره ای گوگل ارث و پردازش اطلاعات پایه در محیط Arc GIS انجام شده است. در این تحقیق، ابتدا بر اساس تنوع سازندهای زمین شناسی، میزان نفوذپذیری، درجات فرسایش پذیری و نوع بار رسوبی تولیدی هر یک از واحدهای سنگی مشخص گردید. سپس مکان یابی مناطق مستعد احداث و توسعه بندسار بر اساس نقش کمی و کیفی سازندهای زمین شناسی صورت گرفت. بر اساس پردازش تصاویر گوگل ارث منطقه مورد مطالعه، میزان مساحت گستره بندسارهای شناسایی شده منطقه، ۲۴۰۰۰ هکتار برآورد شد. وسعت مناطق دشتی و مخروط افکنهای منطقه که مکان مناسبی برای توسعه بندسارها هستند به میزان ۶۵۸۲۲۲ هکتار محاسبه گردید که حدود ۰۷/۴۲ درصد منطقه را پوشش میدهد. با مقایسه این ارقام چنین استنباط میشود که تنها ۶۵/۳ درصد از عرصه آبرفتی و دشتی در منطقه تاکنون تحت احداث و بهره برداری بندسارها قرار گرفته است. واحدهای سنگی به لحاظ شدت فرسایش پذیری و نوع بار رسوبی تولیدی، به طبقات مناسب، تا حدودی مناسب، نا مناسب و خیلی نا مناسب طبقه بندی شدند که بر اساس نتایج آن میتوان دریافت که بیش از ۷۵ درصد سازندهای مناطق بالادست از پتانسیل نا مناسب و خیلی نا مناسب برخوردارند و تنها ۲۵ درصد نواحی باقی مانده دارای اثرات مثبت برای احداث بندسارها میباشند. لذا بایست با در نظر گرفتن عامل زمین شناسی و تلفیق با سایر عوامل از جمله شیب منطقه و میزان وقوع سیلاب آبراههها نسبت به تعیین مناطق توسعه بندسارها اقدام جامع به عمل آورد.کلیدواژه ها
Erodibility of Formations, Flood irrigation, Sediment load, Site Selection, Traditional Flood Spreading, Water and Sediment Reservoir, فرسایش پذیری, بار رسوبی, مکان یابی, گوگل ارث, پتانسیل زمین شناسی, پخش سیلاب, حوضچه ذخیره آب و رسوباطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.