بررسی و اولویت بندی عوامل موثر بر تغییرات مرفولوژیک بخشی از آبراه حوضه کشف رود
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 12، شماره: 24
- کد COI اختصاصی: JR_JWMR-12-24_022
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 221
نویسندگان
Ferdowsi University of Mashhad
Ferdowsi University of Mashhad
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
Ferdowsi University of Mashhad
چکیده
چکیده مبسوط مقدمه و هدف: سیستم های رودخانه ای در طول زمان دچار تغییر و تحولات جدی می شوند. این تغییرات بسته به شرایط حاکم بر رودخانه از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت است. پیش بینی روند تغییرات رودخانه و ارائه طرح های مهندسی منوط به شناخت رفتار رودخانه و بررسی تغییرات در گذشته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر (هیدرولیکی، خصوصیات خاک کناره ها، پوشش گیاهی، الگوی رودخانه ای) در ناپایداری و فرسایش کناری رودخانه کشف رود در استان خراسان رضوی انجام گرفته است. مواد و روش ها: جهت بررسی بهتر تاثیر عوامل مختلف، مسیر رودخانه به ۱۴ مقطع مطالعاتی تقسیم گردید و پارامترهای هندسی موردنیاز اندازه گیری شد. مدل هیدرولیکی HEC-RAS از طریق الحاقیه HEC-Geo RAS جهت بررسی خصوصیات جریان در مقاطع مختلف رودخانه کشفرود مورد استفاده قرار گرفت. سپس تجزیه وتحلیل نتایج خروجی از مدل، برای دبی با دوره بازگشت های مختلف انجام پذیرفت. همچنین نمونه های خاک از کناره رودخانه برداشت شده و جهت دانه بندی و دیگر مطالعات به آزمایشگاه منتقل شد. دیگر عوامل همچون نوع و تراکم پوشش گیاهی، خصوصیات هندسی کانال رودخانه، میزان فرسایش و نیز تاثیر عوامل انسانی بر تغییرات رودخانه در هنگام بازدید بررسی شد. یافته ها: نتایج تحلیل های مورفولوژی رودخانه نشان داد که ضریب سینوسیتی (MC) برای اغلب پیچانرودهای مورد بررسی در این تحقیق، کوچک تر از ۱/۹۹ می باشد که بر اساس رابطه ولمن و شیوم برخی از بازه ها در گروه رودخانه های مستقیم و برخی دیگر در گروه رودخانه های با پیچ و قوسهای ملایم قرار گرفت. خصوصیات هیدرولیکی جریان مانند سرعت جریان، عدد فرود و غیره هرچند از بازه ای به باز دیگر تغییر کرده ولی در تحقیق حاضر تاثیر چندانی در فرسایش نداشته اند. همچنین در بین خصوصیات خاک، وضعیت شوری خاک ارتباط بیشتری با فرسایش کنارهای داشته و بقیه پارامترهای خاک تاثیر چندانی در فرسایش کناری ندارند. وضعیت پوشش گیاهی کف و کناره های رودخانه نقش مهم تری را در فرآیند پایداری کناره ها ایفا نموده است. البته الگوی رودخانه نیز در فرسایش تاثیر داشته، بطوریکه در قسمت مقعر قوس های رودخانه، فرسایش به میزان قابل ملاحظه ای به چشم میخورد. نتیجه گیری: از میان عوامل متعدد مورد بررسی در زمینه خصوصیات هیدرولیکی، مرفولوژیکی، خاک و پوشش گیاهی کف و کناره های رودخانه کشف رود در تحقیق حاضر شوری خاک، تراکم پوشش گیاهی و وضعیت مئاندری بازه ها در فرسایش کناره ای موثر بوده اند.کلیدواژه ها
HEC-RAS model, Kashafrood River, Meandering coefficient, River bank erosion, River morphology, رودخانه کشف رود, ضریب سینوسیتی, فرسایش کناره رودخانه, مدل HEC-RAS, مورفولوژی رودخانهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.