ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده های سنجش از دور (مطالعه موردی: حوزه آبخیز نوک آباد، شهرستان خاش)

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا، دوره: 16، شماره: 59
  • کد COI اختصاصی: JR_MAGIG-16-59_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 351
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

منصور ریگی

کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران .

حسین پیری صحراگرد

استادیار مرتع و آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

محمدرضا دهمرده

استادیار آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران .

ابراهیم شهرکی

مربی پژوهشی، عضو هیات علمی پژوهشکده دام های خاص، دانشگاه زابل . زابل، ایران.

چکیده

شناسایی و بررسی تغییرات کاربری اراضی می تواند به مدیران و برنامه ریزان در شناخت عوامل موثر بر تغییر کاربری و اتخاذ تصمیمات صحیح مدیریتی سطوح مختلف کمک نماید. پژوهش حاضر باهدف بررسی تغییرات کاربری اراضی و تعیین طبقات کاربری اراضی با استفاده از روش سنجش از دور در حوزه آبخیز نوک آباد شهرستان خاش در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. بدین منظور پس از تعیین مرز محدوده مورد مطالعه با استفاده از نقشه های ۱:۵۰۰۰۰، داده های چند زمانه مرتبط، از ماهواره لندست سازمان زمین شناسی آمریکا اخذ شد. پس از انجام تصحیحات هندسی، رادیومتری و اتمسفری، طبقه بندی کاربری اراضی بر روی تصاویر ماهواره ای برای دوره های زمانی موردمطالعه (سال های ۲۰۱۶ -۲۰۱۰ -۲۰۰۵ -۲۰۰۰ -۱۹۹۴) تعیین شد. صحت نقشه های تولیدی با استفاده از آزمون صحت کلی و آماره کاپا تعیین شد. پس از تهیه نقشه کاربری اراضی در محیط نرم افزار ArcGIS، مقایسه تغییرات کاربری اراضی بین دوره های مطالعاتی مذکور (هر دوره آماری با دوره آماری قبلی) انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، صحت کلی طبقه-بندی نقشه های کاربری تولیدی برای سال های ۱۹۹۴ (۴۵/۹۷%)، ۲۰۰۰ (۲۱/۹۷%)، ۲۰۰۵ (۰۴/۹۸%)، ۲۰۱۰ (۰۹/۹۷%) و ۲۰۱۶ (۰۶/۹۷%) نسبتا خوب ارزیابی شد. نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات کاربری های اراضی مشخص نمود که بیشترین تغییرات از نظر وسعت مربوط به مراتع کوهستانی و کمترین تغییرات مربوط به رودخانه ها بوده و در این بین اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی تغییرات متوسطی را داشته است که علت عمده این تغییرات را می توان تغییرات اقلیمی و دخالت های انسانی دانست. این نتایج گویای آن است که شناخت صحیح تغییرات کاربری اراضی موجب می گردد، مدیران نقاط قوت و ضعف طرح های اجرایی خود را شناسایی نموده و نسبت به برطرف ساختن آن ها اقدام نمایند.

کلیدواژه ها

کاربری اراضی, حوزه آبخیز نوک آباد, ماهواره لندست, نرم افزار ENVI, مراتع کوهستانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.