مینا رشیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی و معطر، دانشگاه آزاد اسلامی باشگ

گیاهان دارویی بر خلاف عموم محصولات زراعی و باغی که در اثر تنش های محیطی لطمه می بینند، مواد موثره آنها می توانند تحت تاثیر تنش های تنظیم شده و هدفمند، محصول شیمیایی افزوده شده و مواد موثره ویژه پیدا کنند که در این صورت بازدهی اقتصادی آنها افزایش خواهد یافت. خشکی، شوری و گرما از جمله فاکتورهای محیطی محدود کننده رشد گیاهان است. باید به گیاهان دارویی مناطق گرم و خشک توجه ویژه ای شود زیرا خشکی و گرما می تواند تا حدودی ترکیبات دارویی را در این گیاهان افزایش داده و موجب بهبود کیفیت این گیاهان شود . متابولیتهای ثانویه ترکیبهای متنوعی هستند که نقشهای مختلفی در گیاه به آنها نسبت داده می شود. شواهد زیادی حاکی از نقش مهم این ترکیبها در واکنش گیاه به عوامل محیطی به ویژه تنش ها وجود دارد. برخی مطالعات نشان می دهد که مقدار این ترکیبها در شرایط تنش به میزان زیادی در گیاه افزایش پیدا می کنند. با توجه به اهمیت برخی از این ترکیبها در زندگی بشر امروز، این مقاله به برسی تأثیر تنشهای محیطی مختلف از جمله خشکی، شوری، نور شدید، صدمات مکانیکی و... بر تجمع متابولیتهای ثانویه در گیاهان م یپردازد. هدف از این تحقیق این است که با توجه به اوضاع تنش دار حاکم بر سرزمین ایران آیا می توان از این مسأله به عنوان یک مزیت برای تولید متابولیتهای ثانویه در جهت اشتغالزایی استفاده کرد؟ در این تحقیق صرفنظراز ساز و کار واکنش گیاه، به تأثیر تنش های مختلف بر میزان متابولیتهای ثانویه در گیاهان پرداخته شده است.

متابولیتهای ثانویه، تنش های محیطی، گیاهان دارویی