زینب ناصری - دپارتمان بیوتکنولوژی ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه بوعلی سینا، همدان ایران

بیان مساله : به طور کلی تاریخچه استفاده از گیاهان دارویی به بیش از پنج هزار سال می رسد. بررسی ها نشان داده است که برخی از گیاهان دارای ترکیباتی هستند که از رشد میکروارگانیسم های بیماری زا ممانعت بعمل می آورند. با توجه به عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای شیمیایی ، جایگزین کردن این داروها با ترکیبات طبیعی با خواص ضد باکتریایی مورد توجه قرار گرفته است ، بعلاوه خصوصیات ضد میکروبی چشمگیری در برخی از این گیاهان مشاهده شده است . امروزه در درمانن بسیاری از بیماری ها بویژه بیماری های تنفسی از گیاهان دارویی با خاصیت میکروب کشی استفاده می گردد که گیاه گل میمونی سازویی (Scrophularia striata) یکی از مهم ترین ها می باشد. در تحقیقات بعمل آمده خاصیت ضد باکتریایی گیاه گل میمونی سازویی مورد تایید قرار گرفته است .هدف پژوهش : هدف اصلی این مطالعه مروری نگاهی به تحقیقات صورت گرفته بر کاربرد و بررسی تاثیرات عصاره های این گیاه بر بیماری های تنفسی می باشد.یافته ها و نتیجه گیری : در برخی تحقیقات مشخص گردیده است که غلظت بالای عصاره آبی این گیاه بر روی باکتری مانهیمیا همولایتیکا و عصاره الکلی بر روی باکتری تروپولا پیوژنز با روش های انتشار از چاهک و دیسک دیفیوژن هاله عدم رشد خواهند داشت ، که این دو باکتری از عوامل ایجاد بیماری های تنفسی در برخی حیوانات و بخصوص گاو می باشند. مطالعات حاکی از آن است که این گیاه به دلیل دارا بودن ترکیبان ضد میکروبی ، پلی ساکاریدهای خاص و هم چنین متابولیت ثانویه ایی چون ترکیبات فنلی در درمان زخم و بیماری های تنفسی موثر بوده و از عصاره این گیاه در زمینه کنترل عفونت و حساسیت های تنفسی و بویژه در طب سنتی استفاده می گردد. که اشکال مختلف عصاره این گیاه بر باکتری های مورد مطالعه خاصیت مهارکنندگی داشته و باتوجه به کاربرد متداول این عصاره در درمان عفونت های تنفسی ، احتمال نقش تاثیرگذار این عصاره از طریق سیستم ایمنی قابل بررسی است .بنابراین تحقیقات بیشتری برای شناسایی ترکیبات مختلف این گیاه و دستیابی به فرمولاسیون جدیدی از این ترکیبات در این گیاه لازم است .

گل میمونی سازویی ، عصاره الکلی ، عصاره آبی ، باکتری بیماری زای تنفسی .