علی بیرانوند - استادیار/ گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران
رضا اکبرنژاد - استادیار/ گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

مقدمه: با توجه به نقش شبکه­ های اجتماعی مجازی در فرایند تسهیم دانش و برقراری ارتباط بین گروه ­ها و اجتماعات بشری، این تحقیق به بررسی تاثیر استفاده از شبکه ­های اجتماعی مجازی و ابعاد تئوری سرمایه اجتماعی، بر تسهیم دانش و تعامل دانشجویان پرداخته است.روش­ شناسی: این تحقیق از نوع کاربردی است که به روش توصیفی صورت گرفته است. در این تحقیق از تئوری سرمایه اجتماعی به عنوان بنیادی نظری جهت بررسی روابط بین استفاده از شبکه­ های اجتماعی مجازی در دانشگاه­ ها، تسهیم دانش و تعامل دانشجویان استفاده نموده است. نمونه آماری تحقیق ۳۰۳ نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور استان فارس در سال ۱۴۰۰ می­باشند. ابزار گردآوری داده ­ها پرسشنامه کورانتنگ و همکاران (۲۰۱۹) می ­باشد. متغیر­های مستقل پژوهش شامل شبکه­ های اجتماعی مجازی و تئوری سرمایه اجتماعی (شامل ابعاد: ساختاری، رابطه ­ای و ادراکی)، متغیر واسطه تسهیم دانش و متغیر وابسته تحقیق تعامل دانشجویان می­باشد. روایی محتوایی با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و پایایی با استفاده از محاسبه ضریب آلفای تمامی گویه ­ها به تایید رسیدند. به منظور بررسی فرضیه ­های تحقیق از مدل معادلات ساختاری استفاده گردیده است. نرم­افزار مورد کاربرد اس پی اس اس ویرایش ۲۳ می­ باشد.یافته ­ها: براساس یافته ­های تحقیق، مقدار معناداری ارتباط بین شبکه ­های اجتماعی مجازی، تسهیم دانش و تعامل دانشجویان به ترتیب ۰۰/۸=t و ۳۵/۹=t است؛ بنابراین در هر دو مورد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. مقدار معناداری حاصل از تاثیر ابعاد ساختاری، رابطه­ای و ادراکی تئوری سرمایه اجتماعی بر تسهیم دانش به ترتیب ۶۷/۳، ۰۶/۲ و ۴۵/۳ به دست آمده است که همگی تاییدکننده تاثیر مثبت و معنادار ابعاد تئوری سرمایه اجتماعی بر تسهیم دانش می­باشند. مقدار معناداری رابطه تسهیم دانش و تعامل دانشجویی (۴۵/۹=t) تاییدکننده وجود رابطه معناداری بین تسهیم دانش و تعامل دانشجویی می­باشد.نتیجه­ گیری: حضور در شبکه ­های اجتماعی مجازی موجب ارتقاء تمایل دانشجویان به اشتراک دانش می­گردد. تمایل به اشتراک دانش تعامل دانشجویان در فعالیت­ های فردی و گروهی را افزایش می­دهد. از سوی دیگر مطابق با تئوری تعامل، هر چه دانشجویان تعامل بیشتری با آموزش داشته باشند در این صورت نتایج یادگیری آنها بیشتر می شود.

شبکه های اجتماعی مجازی, تئوری سرمایه اجتماعی, تسهیم دانش, تعامل دانشجویان