غلامحسین جهانگیر - استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی /دانشگاه بیرجند ، بیرجند، ایران
سکینه کریمی - کارشناس ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی /دانشگاه بیرجند ، بیرجند، ایران
لیلی سیفی - دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی/ دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

مقدمه: امروزه توانایی برقراری ارتباط موثر و سواد اطلاعاتی از الزامات اشتغال کتابداران در کتابخانه هاست. کتابداران شاغل در کتابخانه ها با برخورداری از سواد اطلاعاتی مناسب و توانایی برقراری ارتباط شایسته با کاربران می توانند نﻘش مهمی در مرتفع نمودن نیازهای اطلاعاتی آنان داشته باشند. بنابراین بررسی این مقوله ها ضروری است.روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نوع توصیفی همبستگی است. داده ها از نمونه ای به تعداد ۱۳۰ نفر به روش تصادفی ساده گردآوری شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کتابداران کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد، علوم پزشکی مشهد و آزاد اسلامی مشهد (۱۶۵ نفر) و همچنین کتابداران کتابخانه های دانشگاه بیرجند، علوم پزشکی بیرجند و آزاد اسلامی بیرجند (۲۵ نفر) بودند که به صورت تمام وقت در زمان انجام پژوهش (سال ۱۳۹۷) مشغول ارائه خدمت بودند. به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه سواد اطلاعاتی نیک­پور، منظری توکلی و رجائی­نژاد (۱۳۹۱) با ضریب پایایی ۹۴ درصد و پرسشنامه مهارت های ارتباطی کتابداران رهنما (۱۳۹۱) با ضریب پایایی ۷۳ درصد استفاده گردید.یافته ها: یافته ها حاکی از آن بود بین سواد اطلاعاتی و مهارت های ارتباطی کتابداران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ و میزان مهارت های ارتباطی و سواد اطلاعاتی کتابداران شهرهای مشهد و بیرجند با هم تفاوتی نداشت. همچنین بین تمام ابعاد «سواد اطلاعاتی» شامل تشخیص نیاز اطلاعاتی، مکان یابی اطلاعات، ارزیابی اطلاعات و استفاده موثر از اطلاعات و مهارت های ارتباطی کتابداران، رابطه مثبت و معناداری وجود داشت.نتیجه : نتایج آشکار ساخت میزان مهارت های ارتباطی و سواد اطلاعاتی کتابداران متخصص و غیرمتخصص با هم تفاوتی ندارد. همچنین ویژگی های جمعیت شناختی (جنسیت، سطح تحصیلات و سابقه خدمت) نقشی در سواد اطلاعاتی و مهارت های ارتباطی کتابداران نداشت.

سواد اطلاعاتی, مهارت های ارتباطی, کتابداران, کتابخانه های دانشگاهی