تحلیل ساختاری تحولات جمعیتی و کشاورزی مناطق روستایی استان مرکزی

روستا و روستا زادگی بخش بزرگی از جامعه و جمعیت کشور را تشکیل داده و همواره نقش اساسی در توسعه ملی و روستایی داشته است. شکل گیری روستاها را می توان به عنوان نخستین هسته های مدنی و فعالیت اجتماعات انسانی ناشی از ارتباط متقابل دو مولفه «انسان» و «محیط» دانست. اما تداوم حیات اقتصادی و اجتماعی روستاها در گذر زمان در نتیجه تحولات گسترده و پرشتاب پیامد مدرنیته و برنامه ریزی های توسعه ای نامتوازن با چالش های اساسی مواجه شده است. هدف اصلی از این مطالعه بررسی تحولات ساختاری و کارکردی جمعیتی و کشاورزی روستاهای استان مرکزی در طی دوره مورد مطالعه است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش شناسی در گروه تحقیقات توصیفی تحلیلی قرار می گیرد. – برای این منظور تمامی ۷۳۳ روستاهای بالای بیست خانوار استان در دوسرشماری ۱۳۷۵ و ۱۳۹۰ نفوس و مسکن و دو سرشماری کشاورزی ۱۳۸۲ و ۱۳۹۲ مورد مطالعه قرار گرفته و با استخراج همه متغیرهای جمعیتی و کشاورزی مشابه در دو مقطع،شاخص های مقطعی و تحولی تعریف و محاسبه شد. پس از توصیف آماری و ارزیابی توزیع شاخص ها، مدلس ازی تحولات جمعیتی و کشاورزی مناطق روستایی استان در دو مقطع با روش معادله یابی ساختاری و مبتنی بر رویکرد خودگردان سازی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS Graphic انجام شد. با توجه به ضرایب مسیر و علامت آنها در ابتدا و انتهای دوره میتوان نتیجه گرفت که جمعیت و ویژگی های جمعیتی نقش و جایگاه برجسته ای در هویت بخشی به روستاهای استان داشته است.همچنین تحولات مناطق روستایی استان طی دوره بیشتر متاثر از تغییرات جمعیتی در مقایسه با تغییرات شاخص های کشاورزی بوده است.

کلیدواژه ها:

مدل سازی معادلات ساختاری ، تحولات جمعیتی ، تحولات کشاورزی ، مناطق روستایی ، استان مرکزی