مروری بر پژوهش ها و کاربرد کودهای زیستی در زراعت گندم در ایران
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دوفصلنامه مدیریت اراضی، دوره: 9، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_LMJ-9-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 346
نویسندگان
دانشیار پژوهشی موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
چکیده
گندم ماده اصلی در سبد غذایی مردم ایران بوده و تقریبا یک سوم از سطح زیر کشت محصولات زراعی در کشور به این محصول مهم اختصاص دارد. مهم ترین روش تغذیه گندم، کاربرد کودهای شیمیایی است. با این حال، مصرف نامتعادل و بیش از نیاز گیاه به این کودها، موجب مشکلات زیست محیطی میشود. یکی از روشهای مبتنی بر کشاورزی پایدار برای این حل مسئله، استفاده از کودهای زیستی است. کودهای زیستی از طریق تثبیت نیتروژن مولکولی، حلکنندگی عناصر نامحلول مانند فسفر و روی، آزادسازی پتاسیم از خاک، تولید سیدروفور و افزایش قابلیت دسترسی آهن، اکسیداسیون گوگرد و تولید مواد محرک رشد، موجب افزایش رشد گیاه میشوند. پژوهشها نشان داده است که استفاده از کودهای زیستی باعث افزایش رشد و عملکرد گندم میشود. کودهای زیستی همچنین از طریق تولید آنزیم ACC-دآمیناز، ترکیبات اسمولیت و پلیساکاریدهای خارج سلولی قادر هستند که در شرایط تنشهای محیطی مانند خشکی و شوری اثرات تنشی در گندم را کاهش دهند. تولید کودهای زیستی به ویژه در کشورهای پیشرفته رونق قابل توجهی یافته است. در ایران نیز انواعی از کودهای زیستی برای محصولات مختلف ازجمله گندم معرفی شده است. برای کنترل کیفی کودهای زیستی، در برخی کشورها ازجمله ایران دستورالعملهایی تدوین شده است. روش موثر و اقتصادی مصرف کودهای زیستی برای گندم به صورت بذرمال است. وجود متخصصین ماهر، دانش های فنی و زیرساختهای لازم در بخش خصوصی از پتانسیلها و فرصتهای مناسب برای رونق تولید کودهای زیستی در زراعت گندم در ایران است. از محدودیتهای مصرف کودهای زیستی میتوان به کم بودن مقدار ماده آلی در خاکهای ایران و هتروتروف بودن باکتریهای مورداستفاده، فراوانی کودهای شیمیایی، نیاز به تجهیزات و ملاحظات خاص و عدم ارتباط مناسب بین بخش پژوهش، تولید و ترویج کودهای زیستی اشاره نمود. برای توسعه پژوهش، تولید و مصرف کودهای زیستی پیشنهاد میشود که استعداد اراضی مختلف در پاسخدهی به کودهای زیستی ویژه گندم مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، انجام تحقیقات بنیادی و مولکولی در مورد خصوصیات محرک رشدی ریزجانداران پیشنهاد میشود.کلیدواژه ها
مایه تلقیح, تثبیت نیتروژن, ریزجانداران, محرک رشداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.