تحلیل کیفی کتاب های درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی بر مبنای مولفه های اخلاق الهی

مقدمه: تخلق به مسئولیت های اخلاقی نسبت به خدا در دوره کودکی که دارای قلبی پاک هستند همواره دغدغه تعلیمات دینی نظام آموزش و پرورش رسمی کشور بوده و برای این کار برنامه درسی خاصی تدارک دیده شده که خروجی آن در قالب کتاب درسی مورد استفاده دانش آموزان و معلمان قرار می گیرد. با نظر به این امر، پژوهش حاضر با هدف تحلیل کیفی کتاب­های درسی هدیه­ های آسمان دوره ابتدایی بر مبنای مولفه ­های اخلاق الهی انجام شد.روش: روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی جهت ­دار و نمونه آن کتاب­های درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ بود که از طریق سرشماری انتخاب شدند. جهت بررسی کتاب­ های مذکور از چک لیست محقق ساخته استفاده شد که روایی آن بر اساس نظرات ده نفر از متخصصان و کارشناسان تربیت اخلاقی حوزوی و دانشگاهی به دست آمد. چک لیست موردنظر، اخلاق الهی را در سی وسه مولفه­ ترسیم کرد که محققان آن­ها را ذیل سطوح شناختی، عاطفی و عملکردی تقسیم نمودند.نتایج: کتاب های درسی هدیه­ های آسمان دوره ابتدایی در حد مطلوبی به سطوح و مولفه­ های اخلاق الهی پرداخته­اند اما دچار فقر تکنیکی انتخاب و سازمان دهی محتوا همچون "فقدان هماهنگی افقی و عمودی بین درسی و بین کتابی، همپوشانی و تکرار مفاهیم اخلاقی، کم توجهی به عنصر عقلانیت، دارا بودن رنگ و بوی دخترانه و نادید گرفتن ویژگی ­های شناختی، تحولی و جنسیتی پسران، بیان ناسازوار عذاب­های گناه برای اهل جهنم، ماندن در فضای روستایی و طبیعت گرایانه" هستند.بحث و نتیجه گیری: وجود نقاط ضعف مطرح شده می­تواند آثاری مانند "بدفهمی، دل زدگی، نا مانوسی، ناامیدی به درگاه الهی و ظاهرسازی و عدم درونی شدن ارزش­ های اخلاقی" را برای دانش­ آموزان و "زمان بر بودن طراحی و اجرای تدریس" و دیگر مشکلات یاددهی را برای معلمان در پی داشته باشد.

کلیدواژه ها:

اخلاق الهی ، سطوح و مولفه ها ، کتب هدیه های آسمان دوره ابتدایی ، تحلیل محتوای کیفی جهت دار