محسن دیبایی صابر - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
مهدی سبحانی نژاد - دانشیار گروه علوم تربیتی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه­های نظام توسعه شایستگی معلمان دوره متوسطه از دیدگاه خبرگان آموزش و پروش انجام شده است.روش: این پژوهش از لحاظ ماهیت کیفی و از نوع نظریه داده­ بنیاد است. جامعه پژوهش،شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش دانشگاه­های دولتی شهر تهران هستند که به کمک روش نمونه ­گیری هدفمند تعداد بیست و دو نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شده اند. دیدگاه های افراد از طریق مصاحبه نیمه ­ساختاریافته به دست آمده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش کدگذاری اسمیت (۱۹۹۵) استفاده شد. برای بررسی اعتبار پژوهش از روش بازآزمایی اعضا استفاده شد. بدین­ گونه که از ۵ نفر از مصاحبه­ شوندگان تقاضا شد تا نسبت به دریافت محقق از صحبت هایشان بازخورد ارائه دهند و نظرات خود را درباره مفاهیم و ابعاد مصاحبه ها بیان نمایند. همچنین در راستای کد گذاری داده­ ها از ۵ نفر از افراد متخصص استفاده شد. برای افزایش پایایی پژوهش نیز از روش هایی مانند اجرای فرایند نظام مند ثبت، ضبط و نوشتن داده ها در تمامی مصاحبه ها، و تحلیل روش مند داده ها و استخراج منطقی مقولات و مفاهیم انتزاعی کلان تر بر مبنای روش کدگذاری استفاده شد.نتایج: بر اساس یافته­های پژوهش، نظام توسعه شایستگی­ معلمان دوره متوسطه از دیدگاه خبرگان آموزش و پرورش را می­توان در چهار بعد دوره­های آموزشی (شامل روش­های آموزش رسمی، آموزش غیررسمی، یادگیری عملی و یادگیری الکترونیکی)، بعد روابط­ توسعه ­ای(شامل مربیگری، منتورینگ، درس پژوهی، فعالیت در انجمن­ های و گروه ها، مشاهده نحوه فعالیت سایر همکاران، برقراری ارتباط کاری با همکاران سایر مدارس، حضور در شبکه­های اجتماعی و حضور فعال در جلسات شورای معلمان) بعد فرایندهای بازخوردی (شامل اخذ بازخورد از شاگردان، اخذ بازخورد از مدیران، اخذ بازخورد از همکاران و اخذ بازخورد از والدین) و بعد فعالیت های خود توسعه ­ای(شامل روش­های اقدام پژوهی، خود تاملی، بهینه کاوی، مطالعه مجلات علمی، و الگوسازی برای خود ) اشاره کرد.نتیجه گیری: ایفای رسالت ایجاد تغییرات مطلوب در نگرش، شناخت و در نهایت رفتار دانش­ آموزان نیازمند بازنگری و تدوین نظام توسعه شایستگی ­های معلمان است.

شایستگی, ابعاد توسعه, معلمان دوره متوسطه, خبرگان آموزش و پروش