سمیه طاهری - دانشجوی دکترای معماری دانشگاه امام خمینی(ره) قزوین
مرتضی آزاد - کارمند دانشگاه حکیم سبزواری -

از آنجایی که امروزه به ارزش گذاری پدیده های بصری از نظر هماهنگی با بینایی انسان نیز توجه زیادی نمی شود و همچنین از طرفی درک و تعامل با محیط بیشتر از هر چیز توسط دستگاه بینایی انجام می شود، این نیاز احساس می شود که معماران و طراحان شهری بایستی با مکانیسم های تاثیرگذار این دستگاه بر محیط بصری آشنا شده و در طراحیهایشان کارکرد این سیستم و مکانیسم ها را در نظر بگیرند. بنابراین در این پژوهش سعی شده به روش توصیفی_تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای این مکانیسم ها را شناسایی کرده و سپس به وسیله ی ابزار پرسش نامه و روش مطالعات میدانی رابطه خوشایندی نماهای ساختمانی خیابان پاسداران سبزوار و مکانیسم-های بینایی بررسی شود. روش نمونه گیری مورد استفاده، نمونه گیری تصادفی ساده با حجم نامحدود جامعه می باشد که صحت آن به وسیله معادله کوکران تایید شده است. بسته های نرم افزاری مورد استفاده، نرم افزار spss۱۶ و ۸/۸ lisrelمی باشد. روایی و پایایی پرسش نامه، به ترتیب با روش صوری و آزمون ضریب آلفای کرونباخ تایید شده است. در نهایت با توجه به مطالعات انجام شده، مکانیسم های بینایی تاثیرگذار در تحلیل محیط بصری پنج مکانیسم: ساکادی، خاموش-روشن، دیددوچشمی، تابع انعکاس و فرکانس فضایی را شامل می شود و سپس به وسیله ی تحلیل ها و آزمون های آماری مشخص شد که بین این مکانیسم ها و خوشایندی نما رابطه معناداری وجود داشته، و مکانیسم ها به ترتیب خاموش و روشن، دید دو چشمی، تابع-انعکاس، ساکادی و فرکانس فضایی بر خوشایندی نماهای ساختمانی خیابان پاسداران سبزوار تاثیرگذار می باشند.

خوشایندی نما، دستگاه بینایی، مکانیسم بینایی، نماهای ساختمانی