آنا بهمن یار - دانشجوی دکترای تخصصی، گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه ازاد اسلامی، پردیس، ایران،
فرشته حبیب - عضو هیئت علمی تمام وقت، گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران،

متاسفانه امروزه با توسعه ی تکنولوژی و شهرنشینی و به تبع آن، افزایش قیمت زمین در شهرها دیگر مجالی جز کاشت تعدادی درخت در شهر وجود ندارد. باغ های ایرانی بدون شک یکی از زیباترین کاربری های معماری ایرانی بوده است. از انجایی که معماری ایرانی حاصل از دیدگاه و فرهنگ مردم ایران بوده است، هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل فرهنگ در شکل گیری باغ های ایرانی و بررسی عناصر باغ و نگاه فرهنگی در پشت آن بوده است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش توصیفی تحلیلی بوده است. نتایج نشان داد که در فرهنگ ایرانی از یک سو تقدس عناصر طبیعی و از سویی دیگر الگوهای کهن سامان دهی به طبیعت به طور توامان با یکدیگر نظام های معنایی را در شکل گیری باغ ایرانی پدید آورده اند. به طوری که هم هریک از عناصر طبیعی موجود در باغ دارای مفاهیم معین هستند یا به عنوان نماد در آن جا شناخته می شوند و هم الگوی کالبدی معینی بر خواسته از چهار گانه ها در فرهنگ وهنرایرانی به این معناصر نظم داده است. باغ های ایرانی در جهت اجتماعی تاثیر به سزایی در تفریح و مکانی خدماتی بوده است. همچنین از جهت زیست محیطی، کمک به اهمیت طبیعت و با رویکرد تاکیدی بر طبیعت و درختان داشته است. همچنین باغ ایرانی به شکوه و اقتدار حکومت خود قدرت بیشتری ببخشد و درنتیجه علت حفظ حکومت که خود علتی سیاسی است. شناخت رازهای این رابطه از طریق شناسایی فرهنگ اصیل ایرانی ومحیط زیست امکان پذیر است. با ارتباط دقیق این عوامل در ساختار باغ ایرانی، هر عنصر در مجرای بایستگی ها و شایستگی های خویش قرار می گیرد و باغ ایرانی به گونه ای حکیمانه در جهت کمال خویش با اصول و ارزش ها هماهنگ وجاودانه می شود .هر چند ممکن است باغ ایرانی در صورت خود در طول تاریخ دچار تغییراتی شده باشد، لیکن از لحاظ محتوا همواره بر اساس اصول و ارزش های فرهنگی تداوم داشته است

فرهنگ، باغ ایرانی، طبیعت، الگوهای کهن، نظام های معنایی