سمیرا متقی - دانشجوی دکترای اقتصاد (گرایش سلامت) دانشگاه تربیت مدرس
بهرام سحابی - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، علوم اقتصادی
افشین متقی - عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی (نربیت معلم)، جغرافیای سیاسی
بیژن صفوی - دکترای اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی

منطقه خاورمیانه، به دلیل حساسیت های استراتژیکی و اقتصادی، از مراکز مورد توجه در جهان است. از مهم ترین علل ایجاد این حساسیت ها می توان به ذخایر عظیم نفت اشاره کرد که ظرفیت های اقتصادی منطقه خاورمیانه را به نحو چشمگیری افزایش داده است، اما با وجود ظرفیت های بالای اقتصادی، اتحادیه نیرومند قابل قبولی که سبب هم گرایی تجاری اقتصادی کشورهای منطقه شود، در خاورمیانه وجود ندارد. بنابراین، به نظر می رسد بررسی هم گرایی اقتصادی در قالب یک اتحادیه تجاری فرضی در این منطقه بسیار ثمربخش باشد. ازاین رو، مقاله حاضر با استفاده از یک مدل جاذبه تعمیم یافته و در دوره زمانی ۲۰۰۹  - ۲۰۰۲، ضمن بررسی نقش عضویت در بلوک های تجاری منطقه در گسترش روابط تجاری کشورهای منطقه خاورمیانه، به واکاوی ایجاد یک اتحادیه فرضی بین تعدادی از کشورهای منطقه می پردازد. نتایج حاکی از این امر هستند که ۱- در منطقه خاورمیانه، کشورهایی که عضو یک اتحادیه اقتصادی هستند، تمایل کمتری برای تجارت با کشورهای دیگر را (در منطقه) دارند. ۲- اگر کشورهای واردکننده و صادرکننده منطقه، عضو بلوک اقتصادی فرضی شوند، تجارت بین کشورهای منطقه کاهش می یابد که این موضوع به طور اساسی به مفهوم عدم کارایی تشکیل یک بلوک اقتصادی در منطقه مورد بررسی است.

خاورمیانه, هم گرایی منطقه ای, مدل جاذبه