تحولات طریقت دانیالیه در گرمسیرات فارس از قرن هفتم تا دهم هجری قمری

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ ایران، دوره: 14، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IRHJ-14-2_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 257
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یونس صادقی

دانشجوی دکتری ایرانشناسی، بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

مجتبی خلیفه

استادیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

چکیده

طریقت دانیالیه به رهبری شیخ دانیال از مهم ترین طریقت های تصوف در نواحی گرمسیرات فارس است. این طریقت متاثر از اندیشه های شیخ ابواسحاق کازرونی (۳۵۲-۴۲۶ق)، موسس طریقت «کازرونیه»، در قرن هفتم هجری تاسیس شد. کانون آن خنج، به عنوان یکی از ایستگاه های کاروانی شیراز به سمت لار و هرموز، شاهد شکل­گیری کانون های فکری گوناگون بوده است. با همه اهمیتی که طریقت دانیالیه دارد، تاکنون درباره شخصیت بنیانگذار آن و کم و کیف این طریقت تحقیقی مستقل انجام نشده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که رابطه طریقت دانیالیه، به عنوان فرقه­ای صوفیانه، با تحولات اجتماعی سیاسی گرمسیرات فارس در قرون میانه چگونه بوده است؟ نتایج پژوهش نشان می دهد طریقت دانیالیه از طریق ایجاد خانقاه و مساجد در گسترش شهرنشینی خنج نقشی مستقیم و مستمر داشت. به علاوه، دراویش دانیالی، در دربار ملوک هرموز، نقشی فعال در منازعه با ملوک کیش ایفا کردند و همچنین از طریق ارتباط با دیگر طریقت­ها، از جمله «قتالی» و «شمسیه»، شبکه روابط فکری خود را در نواحی پس کرانه­ای خلیج فارس توسعه دادند. 

کلیدواژه ها

فارس, گرمسیرات, دانیالیه, شیخ دانیال, هرموز, خنج

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.