ام لیلا لشکری - دکتری جامعه شناسی گروه های اجتماعی و پژوهشگر مستقل

افزایش جمعیت شهرها به مرور زمان موجب تحولاتی در شهرنشینی گردید به طوری که روز به روز بر تعداد شهرهای بزرگ افزدوه شده و در حال حاضر، تعداد ساکنان بیش از ۴۰ منطقه شهری از آستانه ۴ میلیون نفر گذشته و تا ۱۵ سال دیگر حداقل ۶۴ شهر بیش از ۴ میلیون نفر جمعیت خواهند داشت و جمعیت ۲۰ شهر از ۱۱ میلیون نفر نیز تجاوز خواهد کرد که اکثریت آن ها در کشورهای در حال توسعه قرار دارند. اطلا عات بررسی شده نشان از افزایش سریع میزان شهرنشینی در پنجاه سال اخیر دارد و ارقام، نشان دهنده بیش از دو برابر شدن میزان شهرنشینی و ۹ برابر شدن تعداد جمعیت شهری در کشور است. میانگین نرخ رشد جمعیت شهری نیز از سال های ۱۳۰۵ تا ۱۳۱۵، ۲/۲۶ درصد بوده است و بیشترین نرخ رشد جمعیت شهری کشور در سال های ۱۳۲۵ تا ۱۳۶۵ بوده که در این سال ها میانگین نرخ رشد جمعیت شهری کشور بالا ی پنج درصد است. البته در این سال ها میانگین نرخ رشد کل جمعیت کشور نیز بالا بوده و بخش عظیمی از رشد جمعیت شهری کشور مربوط به رشد طبیعی جمعیت است. از سال ۱۳۶۵ به بعد هم زمان با کاهش میانگین نرخ رشد کل جمعیت میانگین نرخ رشد جمعیت شهری نیز کاهش یافته و به رقم ۲/۷۴ درصد طی سال های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵رسیده و طی سال های ۱۳۸۵- تا ۱۳۹۵ به ۲/۱۴ رسیده که نشان از کاهش نرخ رشد جمعیت شهری است. هم چنین، بررسی نتایج سرشماری نشان می دهد که در طی سال های۱۳۳۵ تا ۱۳۷۰ جمعیت شهرهای کشور روند افزایشی داشته و سپس از سال۱۳۷۰ به بعد سیر نزولی داشته است. روند شهرنشینی در ایران همچنان به سیر صعودی خود ادامه داده و احتمالا در سال ۱۴۳۰ به حدود ۸۵ درصد خواهد رسید

شهر، شهرنشینی، جمعیت، نرخ رشد جمعیت، تحولات شهرنشینی.