یونس یونسیان - دانشجوی دکتری رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران
محمدرضا وصفی - استادیار دانشکده علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران

هدف مقاله حاضر بازخوانی و تبیین برخی نظریه ها و بنیان های فلسفی علم اطلاعات برای ایجاد درک تازه ای از تحلیل مفهوم نوستالژیا در قالب اطلاعات نوستالژیک می باشد. این مقاله به درک تازه ای از اطلاعات منتهی شد که می تواند با مفاهیم فلسفی نظیر فولد، آنتروپی و نظریه اطلاعات کلود شانون پیوند داشته باشد. برای درک مفاهیمی نظیر نوستالژیا باید علم اطلاعات به ابزارهای نظری خاصی مجهز باشد و تبیین این مفاهیم از اهداف اصلی این مقاله است. این مطالعه به روش چندرشته ای کتابخانه ای و با رویکردی تحلیلی انجام شد. متون مربوط به تعاریف انتروپی، نظریه اطلاعات، اصول ترمودینامیک اطلاعات و ترکیب نظریه فولد و نظریه اطلاعات و ارتباط بین این دو مفهوم، مرور شد. برای اطمینان از انجام جست وجوی دقیق، از تکنیک زنجیره استنادی نیز بهره جویی شد، به این معنا که پس از بازیابی پژوهش های مرتبط، و بارگیری و مطالعه آن ها، با مراجعه به فهرست منابع هر مقاله، چنانچه مآخذی بنا به هر دلیلی در پایگاه های اطلاعاتی بازیابی نشده بودند، با جستجوی عنوان مقاله و نام پژوهشگر(ان) جستجو، بازیابی و بررسی شد. از آنجا که اطلاعات سیستم شامل گذشته و آینده سیستم می باشد و بردار زمان در کنار آنتروپی به ایجاد خاطره و حافظه منتهی می شود، باید گفت که به دلیل وجود آنتروپی و قانون دوم ترمودینامیک است که ما گذشته را به یاد می آوریم و قادر به یادآوری آینده نیستیم. با این وجود خاطره ها و حافظه ها دارای ماهیت اطلاعات هستند و دارای مکانیسم هایی برای یادآوری، فراموشی و ماندگاری می باشند. از این رو لازم است مفهوم و صورت بندی تازه ای از انتروپی با عنوان نمنتروپی به عنوان ترکیب حافظه، خاطره و آنتروپی شکل گیرد. نمنتروپی نوواژه ای در نظریه اطلاعات و حاصل نظریه پردازی در حوزه فلسفه اطلاعات می باشد که از ترکیب حافظه (نمه) و آنتروپی ایجاد شده است، تمایل سیستم برای حفظ خاطرات و بازگشت به نقطه های آفغازین و مقابله با افزایش انتروپی در بطن مفهوم نمنتروپی وجود دارد.

آنتروپی، نوستالژیا، بردار زمان، قانون دوم ترمودینامیک، نظریه اطلاعات، فلسفه اطلاعات، حافظه، نمنتروپی