محمد قره گزلو - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
محسن مسعودیان - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،
برنهارد هابر - گروه عمران دانشگاه بوخوم، آلمان
علی اکبر صالحی نیشابوری - گروه سازه های هیدرولیکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

مشکلات ته نشینی رسوب در پشت سرریز و تجمع مواد معلق در ورودی دریچه را می توان با استفاده از مدل ترکیبی سرریز- دریچه کاهش داد به طوری که مواد معلق از روی سرریز و مواد قابل ته نشین شدن از زیر دریچه عبور نماید. به علت تاثیر جریان ریزشی از سرریز بر دبی عبوری از دریچه، روند تغییرات ضریب دبی دریچه با پارامترهای هیدرولیکی و هندسی موثر بر آن، در مدل ترکیبی و استفاده جداگانه، متفاوت خواهد بود. بررسی این اثر در سرریز- دریچه استوانه­ای به دلیل چسبیدن تیغه  آب عبوری از سرریز به بدنه سازه دارای اهمیت است. دراین تحقیق به بررسی آزمایشگاهی اثر سرریز روی ضریب دبی دریچه استوانه­ای پرداخته شده است. برای این منظور دبی دریچه به ازای عمق آب بالادست در دو حالت با سریز و بدون سریز اندازه گیری و نتایج آن تحلیل شده است. آزمایشات در کانالی افقی به طول ۱۰، عرض ۶/۰ و ارتفاع ۷/۰ متر انجام شده است. نتایج نشان داد با افزیش هردو پارامتر بی­بعد و ، ضریب دبی دریچه در حالتی که به تنهایی مورد استفاده قرار می­گیرد، افزیش یافته ولی در مدل ترکیبی با افزایش این پارامترها، ضریب دبی دریچه کاهش می­یابد که این کاهش نسبت به حالت استفاده جداگانه دریچه در حدود ۱- ۲۵ درصد می­باشد. همچنین در یک  ثابت، با افزایش ارتفاع دریچه، تاثیر جریان عبوری از سرریز بر کاهش میزان دبی عبوری از دریچه کاهش می­یابد.

استوانه ای, دریچه, سرریز, ضریب دبی