بررسی فیتوشیمیایی اسانس بذر گیاه Heracleum pastinasifolium C. Koch در ارتفاعات مختلف ارسباران

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: مجله اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ECOPH-2-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 186
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی میرزا

دانشیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، ایران

مهردخت نجفپور نوایی

استادیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

زهرا بهراد

کارشناس ارشد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

چکیده

جنس Heracleum از تیره چتریان دارای بیش از ۷۰ گونه می باشد و معروف ترین گونه آن H. persicum به نام گلپر و به عنوان ادویه مورد استفاده قرار می گیرد. این جنس در ایران، آناتولی، ماورای قفقاز و عراق رویش دارد. به طور کلی ۱۰ گونه از این جنس در ایران رویش دارد که ۴ گونه آن بومی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی کمی وکیفی اسانس بذر گونه انحصاری (H. pastinasifoliumگلپر برگ شقاقلی) در ارتفاعات مختلف است. این گیاه از منطقه ارسباران  و از سه ارتفاع ۱۵۰۰ متر ۱۷۰۰ متر و ۱۹۰۰ متری جمع آوری گردید و با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. برای شناسایی ترکیب های اسانس از دستگاه های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. بازده اسانس در ارتفاع ۱۵۰۰ متری ۱۴/۲ درصد، ارتفاع۱۷۰۰ متری ۵۲/۲ درصد و در ارتفاع ۱۹۰۰ متری ۹۳/۲ درصد گزارش گردید. مهم ترین ترکیب های تشکیل دهنده اسانس ها در بذر به ترتیب در ارتفاعات ۱۵۰۰، ۱۷۰۰ و ۱۹۰۰ متری اکتیل استات (Octyl acetate) (۶/۷۳، ۳/۷۵، ۶/۷۶ درصد)، هگزیل بوتیرات (۸/۷، ۲/۹ و ۶/۹ درصد) و اکتانول (۱/۴، ۸/۴ و ۶/۵ درصد)بود. براساس نتایج حاصل از بازده اسانس، با افزایش ارتفاع میزان اسانس افزایش یافته است. همچنین میزان ترکیب های اصلی اسانس نیز  با افزایش ارتفاع افزایش یافته اند.

کلیدواژه ها

گیاهان دارویی, اسانس, Heracleum pastinasifolium, اکتیل استات, هگزیل بوتیریت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.