علیرضا رضائی - دانشجوی کارشناسی ارشد سم شناسی پزشکی، دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
کبری شیرانی - استادیار، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مقدمه سیس پلاتین یک داروی شیمی درمانی اصلی برای درمان تومورهای جامد است که منجر به تجمع پلاتین در کلیه میشود و بافت و عملکرد لوله های کلیه را مختل میکند، درنتیجه عوارض جانبی آن در بافتها و اندامهای طبیعی، به ویژه سمیت کلیوی، باعث محدود شدن دوز آن در درمانها میشود. عوارض جانبی در بافتهای طبیعی از جمله سمیت عصبی، سمیت گوش، تهوع و استفراغ از عوامل آهکی مصرف سیس پلاتین هستند.روش کار در این مطالعه، مقالات مرتبط تا دسامبر ۲۰۲۱ در پایگاه داده های مختلف از جمله PubMed ، Scopus ، Web of Science و Google Scholar با استفاده از کلمات کلیدی Cisplatin""،""Nephrotoxicity ، "Nephron" ، "Kidney" ، "Protective" ، "Protect" ، "Protective effect"، "Cancer"، "Medicinal Plant"، "Phytochemical"، "Antioxidant"جستجو شد. تمام مقالات مرتبط که به تاثیر گیاهان دارویی و ترکیبات موثر آنها بر سمیت کلیوی ناشی از سیس پلاتین پرداختند، در روند بررسی قرار گرفتند.نتایج تجویز فرآورده های طبیعی مانند گیاهان دارویی یکی از رویکردهای موثر در کاهش عوارض بیماری های مختلف با عوارض جانبی کمتر است. آنها را می توان برای کاهش عوارض جانبی ناشی از داروهای ضد سرطان به دلیل مشخصات ایمنی و تحمل پذیری خوب ترکیبات طبیعی در انسان استفاده کرد.نتیجه گیری با توجه به مقاله مروری فعلی، داروهای ضد سرطان به ویژه از طریق مسیرهای فعال کننده استرس اکسیداتیو، فرآیندهای التهابی و آپوپتوز سلولی باعث ایجاد سمیت کلیوی میشوند. گیاهان دارویی و مشتقات آنها میتوانند سمیت کلیوی و سایر عوارض جانبی ناشی از این داروها را از طریق اعمال خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی کاهش دهند.

سیس پلاتین/ کلیه/ سمیت کلیوی/ گیاهان دارویی/ اثر حفاظتی/