رقیه خلیلی - دانش آموخته سطح ۳ حوزه فدک و پژوهشگر مرکز پژوهشی حوزه ی علمیه ی استان همدان
روح الله آدینه - استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

طبیعت و عناصر از جمله موضوعات مهمی است که مورد توجه و عنایت قرآن کریم است.در میان عناصر گوناگون پدیده های طبیعی هم چون آب وخاک، از مهم ترین عناصر طبیعت هستند که ده درصد از آیات قران درا به خود اختصاص داده اند. این دوعنصر، بستر اصلی کشت و کار و محصولات کشاورزی بوده و از مهم ترین عوامل تولید و موثر در زندگی اجتماعی و اقتصادی بشر محسوب می شود. پژوهش حاضر به دنبال پاسخی است که بیان کند نگاه قرآن به آب و خاک به چه صورت می باشد؟ در این مقاله، نویسنده سعی کرده به بررسی مفاهیم آب و خاک پرداخته و ضمن تعریف آن ها، به بیان جایگاه و اهمیت، و وظیفه ی انسان ها در قبال این دو عنصر طبیعی پرداخته و آیات قرآن را پیرامون آن با شیوه ی توصیفی و تحلیلی بیان نماید. آب و خاک از جمله مواهب الهی است که منشا خلقت و حیات موجودات زنده بوده و نشانه ای بر عظمت و قدرت پرودگار عالمیان می باشد. رشد روزافزون جمعیت و استفاده ی نامناسب از این دو عنصر می تواند موجب خسارات جبران ناپذیری گردد. به همین دلیل حراست و نگهداری از منابع اب و خاک یک وظیفه ی همگانی بوده و باید به فرهنگ عمومی تبدیل شود تا این نعمت الهی برای آیندگان حفظ و صیانت شود.

قران، اب، خاک، منابع طبیعی