ارزیابی ریسک های HSE در فرآیند جمع آوری و انتقال مواد زاید جامد شهری (مطالعه موردی: شهرداری مناطق ۵ و ۲۲ تهران)

مواد زباله­ای در نتیجه فعالیت و کار انسان تولید می­شوند. رشد جمعیت و افزایش استاندارهای زندگی باعث افزایش کمیت این مواد می­گردد. به عبارت دیگر مواد زاید جامد جز لاینفک زندگی انسان است. رشد تکنولوژی و بهره­گیری بیشتر از منابع طبیعی و تبدیل انرژی بر ابعاد و پیچیدگی تولید مواد زاید جامد افزوده است. این مواد زاید باید به نحوی از محل زندگی انسان دور شده و یا دوباره وارد چرخه مواد و انرژی شوند. امروزه دفع غیرمنطقی مواد زاید علاوه بر اختلالات زیاد بر اکوسیستم و بروز خطرات بسیار در دنیا شده است. لذا شایسته است جهت حفظ محیط زیست و کاهش ضررهای اقتصادی گام­های اساسی در این زمینه برداشته شود. در این پژوهش به منظور نیل به اهداف کلی و ویژه، از اطلاعات گردآوری شده در دو بخش اطلاعات مربوط به کارشناسان و ساکن دو منطقه  تهران بوده است.  ابتدا جهت ذخیره­سازی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم­افزار Excel استفاده گردید. به این ترتیب که داده­ها وارد نرم­افزار Excel شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت به صورت جداول و نمودارها به تفکیک مناطق نمایش داده شد و در ادامه معیارها و زیرمعیارهای تعیین شده توسط متخصصان که داده­ها از طریق پرسشنامه جمع­آوری شده­اند که با استفاده از نرم­افزارsuper decisions  تحلیل شده است. فرم ارزیابی ریسک سه معیار زیست محیطی، ایمنی و بهداشتی را در دو منطقه ۵ و ۲۲ را بررسی می­کند که  معیار ایمنی و بهداشتی و زیست­محیطی هر کدام با اوزانی در دو منطقه ۵ و منطقه۲۲ تهران اثرگذار هستند که معیار اصلی زیست محیطی در منطقه ۵ و معیار اصلی ایمنی در منطقه ۲۲ با بالاترین وزن می­باشند. فرم ارزیابی ریسک (روش HAZID) معیار زیست محیطی منطقه ۵، بالاترین عدد ریسک با مقدار ۵۴۰ مربوط به فعالیت لایروبی، شستشو المانها، رفت و روب، امور اداری می­باشد و در فرم ارزیابی ریسک (انسان، سرمایه و اعتبار) معیار ایمنی و بهداشتی منطقه ۵، بالاترین عدد ریسک با مقدار ۹۰۰ به فعالیت شستشو المان­ها، اسکان کارگری اختصاص دارد و فرم ارزیابی ریسک (انسان، سرمایه و اعتبار) معیار ایمنی و بهداشتی منطقه ۲۲ تهران، بالاترین عدد ریسک با مقدار ۳۰۰۰ مربوط به فعالیت دپوی پسماند خشک در ایستگاه بازیافت و جداسازی و انتقال پسماندها می­باشد.  در مدل پیشنهادی ارائه شده، معیارها و زیرمعیارهای منطقه ۵ و منطقه ۲۲ رتبه­بندی شده­اند. بر خلاف سایر مطالعات صورت گرفته، در این مطالعه برای کاهش عدم اطمینان و ابهام از روش فرآیند تحلیل شبکه­ای استفاده گردید و همچنین از آنجا که وزن­های استفاده شده بوسیله­ی گروه­هایی حاصل گردید که علاوه بر داشتن دانش آکادمیک، دارای تجربه­ی عملی در زمینه­ی سرمایه­گذاری، آموزش شیوه­های تامین اعتبار و سرمایه­گذاری و نیز کاملا آشنا به محیط منطقه ۵ منطقه ۲۲ بودند، دارای اعتبار نسبی بوده که از ویژگی­های دیگر این مطالعه می­باشد. در پایان پیشنهاد می­شود در مطالعات بعدی از روش ارائه شده برای ارزیابی صنایع و مناطق دیگر تهران یا شهرستان­ها استفاده شود، و همچنین می­توان معیارهای دیگری را به کار گرفت.

کلیدواژه ها:

کلید واژه ها: ارزیابی ریسک ، پسماند ، مدیریت پسماند ، HAZID