داوود شیخی زازرانی - کارشناس ارشد مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم.

شیخ بهایی عالم ذوالفنون عصر صفوی است که در علوم مختلف آثار مهمی بر جای گذاشته است و هنوز نیز اثرگذاری وی بر علم و فرهنگ ایران زمین به خوبی روشن است. مقاله حاضر سعی دارد دیدگاه های کلامی وی را در اصول اعتقادی، با استفاده از آثار خطی و چاپی وی ارائه دهد. ایشان با رویکردی عقلی و نقلی به تبیین مسائل پرداخته است و هم گام با متکلمان مدرسه حله مخالفت خویش را با فلاسفه در مسائلی مانند معراج روحانی، قدم عالم، مسبوقیت حدوث به ماده، و معاد روحانی بیان کرده است. ایشان اجتهاد در امور دنیایی و قضا شدن نماز را بر پیامبر جایز می داند و دلیل عدم جواز سهو بر پیامبر را اجماع بیان می کند. او برای امام دو مرتبه از علم را بیان می کند و ایمان را تصدیق قلبی و اقرار لسانی می داند و با توجیهی کلام نفسی را قبول می کند.  

رساله ابن شدقم, الاعتقادیه, شیخ بهایی, کلام نفسی, سهوالنبی, مدرسه اصفهان