سمیه محمدیوسفی - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حمید نجفی زرینی - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مسعود احمدی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

اصلاح نباتات بر پایه تنوع ژنتیکی استوار شده است. تنوع ژنتیکی از تکامل طبیعی منشاء گرفته است و مهمترین جزء در پایداری نظام های بیولوژیکی است و سازگاری درازمدت و بقای جمعیت را تضمین می کند. اصلاح ارقام مقاوم به ساقه روی برای کشت پاییزه چغندرقند یکی از اهداف مهم به نژادگران است. وجود بیش از حد ساقه های گل دهنده در مزرعه موجب پایین آمدن درصد قند، عملکرد ریشه و خلوص شربت خام می شود. هدف از این آزمایش بررسی تنوع ژنتیکی موجود در بین لاین های اصلاحی برادران خواهری ناتنی برای مقاومت به ساقه روی و برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی بود. به این منظور آزمایشی با ۴۷ لاین همراه با ۳ ژنوتیپ شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار پیاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ژنوتیپ بر درصد ساقه روی، درصد ساکارز، درصد مقاومت به سرما، مساحت برگ، ارتفاع ساقه گل دهنده، وزن کل ریشه، طول و قطر ریشه در سطح احتمال ۱ درصد معنی دار بود. همچنین اثر ژنوتیپ بر صفات درصد نشت یونی و وزن ویژه برگ در سطح  احتمال ۵ درصد معنی دار بود. جهت تعیین روابط ژنتیکی بین ژنوتیپ های مورد مطالعه در کلیه صفات، تجزیه خوشه ای به روش Ward و با استفاده از ضریب مربع فاصله اقلیدوسی به عنوان معیار فاصله انجام و ژنوتیپ های مورد بررسی به ۵ گروه تقسیم شده، که تجزیه تابع تشخیص گروه بندی به دست آمده از تجزیه خوشه ای را تایید کرد. همچنین تجزیه خوشه ای بر اساس صفت درصد ساقه روی به روش Ward ژنوتیپ ها را به ۶ گروه تقسیم کرد که ژنوتیپ  HSF-۷۸۰  همرا با ارقام شاهد مقاوم Giada و Eudoro  در گروه برتر قرار گرفتند. 

چغندرقند, کشت پاییزه, مقاومت به سرما, تجزیه خوشه ای, تجزیه تابع تشخیص