فرزد فنودی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
حمید رضا خزاعی - گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
محمد کافی - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مرتضی گلدانی - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اندازه گیری تاثیر سطوح نیتروژن بر تغییرات کارایی مصرف نیتروژن و عملکرد در ارقام قدیم و جدید جو آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار در مشهد و دامغان در سال زراعی ۱۳۹۴-۱۳۹۳ انجام شد. تیمارهای آزمایش از ترکیب سطوح مختلف عامل رقم (شامل ۵ رقم جدید: فجر۳۰، نصرت، بهرخ، یوسف، نیک و ۵ رقم قدیم: ریحان، ارم، افضل، نیمروز، کارون) در سطوح مختلف عامل کود نیتروژنه (۳ سطح کود نیتروژن شامل مصرف کود نرمال، ۵۰ درصد کمتر و ۵۰ درصد بیشتر از مقدار نیتروژن توصیه شده) بدست آمد. در این پژوهش صفات عملکرد دانه، کارایی مصرف نیتروژن، کارایی جذب نیتروژن، کارایی بهره وری نیتروژن، شاخص برداشت نیتروژن، نیتروژن بذر اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس مرکب مشاهدات نشان داد که اثر کود نیتروژنه و رقم برای تمامی صفات مورد مطالعه کاملا معنی دار می باشد، اثرمتقابل مکان در رقم برای صفات کارایی مصرف نیتروژن، کارایی بهره وری نیتروژن و عملکرد معنی دار و سایر اثرات متقابل معنی دار نشد. مقایسه میانگین نشان داد ارقام جدید کارایی مصرف نیتروژن و عملکرد بالاتری نسبت به ارقام قدیمی دارند. تمام صفات مورد مطالعه ارتباط مثبت و معنی داری با عملکرد دانه نشان دادند. با توجه به برتری ارقام جدید نسبت به ارقام قدیم از لحاظ عملکرد و کارایی مصرف نیتروژن در هر دو منطقه، استفاده از ارقام جدید برای کشت مطلوب تر است اما با توجه به عکس العمل متفاوت ارقام در مناطق مشهد و دامغان بایستی برای هر منطقه رقم پایدار انتخاب گردد.

عملکرد, کارایی جذب نیتروژن, تجزیه مرکب, ارقام جدید