اثر مواد ضد تعرق وکاهنده تنش خشکی بر دوام سطح برگ، کارایی مصرف آب و عملکرد دانه نخود (Cicer arietinum L.) در رژیم های مختلف آبیاری

طی آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اثر رژیم های بدون آبیاری ، آبیاری در مراحل گلدهی، غلاف دهی و گل دهی + غلاف دهی در کرت های اصلی و اثر مواد ضدتعرق (کائولین، کیتوزان) به همراه کاهنده های تنش خشکی (کلرید کلسیم، سلنات سدیم) در کرتهای فرعی بر دوام سطح برگ، کارآیی مصرف آب و عملکرد نخود رقم آزاد طی سال زراعی ۹۴-۹۳ در همدان بررسی شد. در رژیم های مختلف آبیاری، محلول پاشی کیتوزان و کلرید کلسیم نسبت به مصرف کائولین و سلنات سدیم تاثیر بیشتری بر اغلب صفات مورد بررسی داشتند. محلول پاشی کیتوزان و کلریدکلسیم در تیمار آبیاری مرحله گلدهی با مصرف ۱۸۲۰ متر-مکعب آب ، صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد پروتئین دانه، کارآیی مصرف آب و شاخص دوام سطح برگ را به ترتیب ۹۱، ۹۴، ۱۰۶، ۴۹، ۹۵، ۲۳ و ۲۳ درصد و در تیمار آبیاری مرحله غلافدهی با مصرف ۱۹۱۰ مترمکعب آب، به ترتیب ۱۳۸، ۱۴۶، ۱۹۲، ۸۳، ۱۶۴، ۶۵ و ۳۴ درصد نسبت به شرایط دیم افزایش دادند. در رژیم آبیاری گلدهی + غلافدهی با مصرف ۲۵۹۰ مترمکعب آب، محلولپاشی کیتوزان و کلرید کلسیم صفات مذکور را به ترتیب ۱۹۵، ۲۱۴، ۳۶۱، ۱۲۴، ۲۵۵، ،۷۲ و ۳۵ درصد نسبت به دیم افزایش دادند. بنابراین با توجه به وقوع تنش خشکی در انتهای فصل کاشت، می توان از رژیم دو بار آبیاری در مراحل گلدهی و غلافدهی و یا یکبار آبیاری در مرحله غلاف دهی به همراه محلول پاشی کیتوزان و کلرید کلسیم جهت افزایش عملکرد دانه نخود رقم آزاد بهره برد.

کلیدواژه ها:

آبیاری تکمیلی ، تنش خشکی ، سلنات سدیم کائولین ، کلرید کلسیم ، کیتوزان