بررسی مفاهیم اخلاق سیاسی در مثنوی مولوی

یکی از مهمترین سبک های فکری شاعران ادبیات فارسی، ادب تعلیمی است و قسمت عمده ای از این ادبیات تعلیمی را عناصر اخلاقی تشکیل می دهند که کیفیت و نوع آموزه های اخلاقی این گونه شاعران به نوع تعالیم، اندیشه ها و جهان بینی آنها بستگی دارد. مثنوی معنوی، در کنار معانی ژرف عرفانی، از جمله ی آثار تعالیم اخلاقی در ادب فارسی است که خوشخویی و مردم داری در میان شخصیت ها داستان در همه ی ابعاد آن تجلی یافته است. این پژوهش درصدد نشان دادن ابعاد مردم داری و خوشخویی در مثنوی است تا به این سوالات پاسخ دهد که اصل «خوشخویی و مردم داری» از دیدگاه مولوی دارای چه ویژگی هایی است و چه فایده هایی برای آن متصور شده است؟ روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که قلمرو آن هر شش دفتر مثنوی را در بر می گیرد. یافته ها نشان می دهد که در مثنوی اخلاق و شاخصه های اخلاقی از جمله خوشخویی به درجات سیر و سلوک افراد، عشق و استعداد آنان بستگی دارد و مولانا خوشخویی را در مثنوی برپایه ی کمالات اخلاقی و سعادت دنیوی و اخروی می داند و انسان را در جهت رسیدن به زندگی سعادتمند به رعایت اصول اخلاقی ملزم می کند. این پژوهش به این مهم دست یافت که تواضع و فروتنی، نیکی به خلق، مشورت در کارها و مصاحبت با خردمندان از مهمترین صفات خوشخویی و مردمداری در مثنوی هستند که همگی با هدف کمال روح انسانی و قرب الهی و مشمول رحمت الهی شدن صورت می گیرد.

کلیدواژه ها:

مردم داری ، خوشخویی ، تعالیم اخلاقی ، مثنوی معنوی