محمدحسن شیرزادی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

به منظوربررسی اثرتنش رطوبت ومقادیر مختلف کود نیتروژن برمولفه های رشددانه ذرت هیبرید 647 پژوهشی بصورت آزمایش فاکتوریل درقالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار درسال 1387 درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت اجراگردید. فاکتورهای مورد مطالعه دراین آزمایش شامل تنش رطوبت درسه سطح: شاهد، تنش ده روز، تنش بیست پنج روز بعدازگرده افشانی و مقادیر مختلف کودنیتروژن درسه سطح، صفر، 100 کیلوگرم، 200 کیلوگرم نیتروژن درهکتاربود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان دادعامل تنش رطوبت در سطح احتمال یک درصد روی سرعت پرشدن دانه، مدت مؤثر پر شدن دانه و حداکثر وزن تک دانه تأثیر معنی داری باقی گذاشته است. بطوریکه تنش رطوبت پس ازگرده افشانی موجب شد تا سرعت پر شدن دانه به نحو معنی داری از حدود 0/0067 میلی گرم در روز برای شاهد به 0/058 میلی گرم در روز برای تنش 25 روزپس ازگرده افشانی و 0/0039 میلی گرم در روز برای تنش 25 روزپس ازگرده افشانی و تنش 10 روز پس ازگرده افشانی کاهش یابد. در مقابل کاهش سرعت پرشدن دانه، بر طول دوره مؤثر پر شدن دانه افزوده شد. البته، دوره ی مؤثر پرشدن دانه که در تنش 25 روز پس ازگرده افشانی (57/707 روز) بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده بود، در مورد تنش 10 روزپس ازگرده افشانی به نحو معنی داری از این مقدار کاسته شد (48/309 روز) . از سوی دیگر، تنش 10 روز پس ازگرده افشانی از وزن تک دانه (0/273 میلی گرم) بسیار کمتری در مقایسه با شاهدوتنش 25 روزپس ازگرده افشانی برخودار شد عامل نیتروژن نیز به استثنای حداکثر وزن تک دانه روی سایر مؤلفه های رشد دانه تأثیر معنی داری در سطح احتمال یک درصد باقی گذاشت. این تأثیر به نحوی بود که مصرف 200، 100 کیلوگرم درهکتار وصفرکیلوگرم به ترتیب با سرعت رشد دانه معادل 0/0067، 0/0059 و 0/0054 میلی گرم در روز در گروه های جداگانه آماری قرار گرفتند. در واقع، همراه با کاهش مصرف نیتروژن دانه از سرعت پرشدن دانه به نحو معنی داری کاسته شده است. در مقابل، کاهش سرعت پرشدن دانه بر مدت یا دوره مؤثر پر شدن دانه به نحو معنی داری افزوده شد . به عبارت دیگر، عدم مصرف نیتروژن با دوره مؤثر پرشدن دانه 53/978 روز بیشترین و مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص درهکتار با 40/384 روز کمترین مقدار را به خود اختصاص داده ومصرف 200 کیلوگرم نیتروژن خالص با دوره مؤثر پرشدن دانه معادل 45/319 روز از شرایط حد واسطی برخوردار شدند.

تنش رطوبت، مصرف نیتروژن، مولفه های رشد دانه، ذرت