پیدایش و تحول ادبیات کودک در گذر زمان

ادبیات کودک، زمان شروع معینی ندارد. مطالعه در احوال ملل مختلف در پهنه تاریخ و همچنین تحقیق در زندگی اقوام ابتدایی، ما را بر این می دارد که بگوییم از زمانی که مادر و طفل وجود داشته است، شکلی از ادبیات کودک نیز خلق شده است. مادر برای آرام کردن کودکش از کلام و آهنگ استفاده می کرد و مجموعه های دلنشین لالایی های ملل بدین نحو پدید آمدند. متل ها و داستان های ساده کودک نیز، مطالبی بوده اند که مادران برای سرگرم کردن کودکان خویش می گفته اند. ادبیات کودک در سه قلمرو به هم پیوسته و در عین حال متمایز خلق یا آفرینش ادبی اعم از داستان و شعر و تصویرگری،نهادهای مختص کودکان ازجمله مدارس، و تکوین نظریه و نظریه پردازی پا به عرصه وجود گذاشت. با فراگیر شدن آموزش و پرورش و شکل گیری طبقه متوسط با رفاه نسبی، این زمینه فراهم شد که کودکان دیگر کار نکنند و بتوانند با آسودگی خاطر درس بخوانند. افزایش کودکان باسواد، نیازهای ذهنی، عاطفی و فکری خاصی را ایجاد کرد که کتاب های درسی، دیگر پاسخگوی آن نبود. امروزه ادبیات کودک را در گسترده ترین مفهوم آن میتوان کلیه متن هایی به شمار آورد که کودکان و نوجوانان می خوانند و عواطف، تخیل و تفکر آنها را برمی انگیزد و می پروراند. جهتی که امروز ادبیات کودک در جهان، به درجات مختلف در پیش گرفته است، جهتی است انسانی و جهانی. ادبیات کودک در این زمان کوشش می کند بدون دادن نصیحت های اخلاقی و شعارهای شدید سیاسی و اجتماعی، به کودکان کمک کند تا در دنیایی که زندگی می کنند، به تدریج نقش حساس و سازنده ای ایفا کنند. شاید اعتقاد به همین اصول است که در کشورهای مختلف، وقت و بودجه بسیار صرف تحقیق و بررسی مسائل ادبیات کودکان می شود و ناشران و نویسندگان را در تهیه و نشر کتاب های خاص برای کودکان و نوجوانان تشویق می کنند.

کلیدواژه ها:

ادبیات ، کودک ، تحول و پیدایش ادبیات کودک.