بررسی پایداری عملکرد دانه لاین های امیدبخش گندم نان با استفاده از روش GGE بای پلات در اقلیم ساحل خزر
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 13، شماره: 40
- کد COI اختصاصی: JR_JCB-13-40_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 216
نویسندگان
AREEO
Horticulture Crops Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Gorgan, Iran
Horticulture Crops Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Gorgan, Iran
Horticulture Crops Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sari, Iran
Horticulture Crops Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Ardabil, Iran
چکیده
چکیده مبسوط مقدمه و هدف: گندم بزرگترین محصول غذایی است که سطح زمین را در جهان میپوشاند. تاثیرات محیطی بهعنوان معیار سنجش پایداری ژنتیکی در نظر گرفته میشود. حساسیت یک ژنوتیپ گیاهی به عوامل محیطی باعث ایجاد اثر متقابل ژنوتیپ × محیط میشود. هدف به نژادگران توسعه واریته هایی است که در شرایط محیطی موجود بهره وری بالایی داشته باشند. مواد و روش ها: در این مطالعه، پایداری و سازگاری هجده لاین امیدبخش گندم نان به همراه ارقام مروارید و گنبد به عنوان شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در چهار مکان گرگان، گنبد، ساری و مغان به مدت دو سال زراعی ۱۳۹۶-۱۳۹۴ مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر ژنوتیپ و اثر ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال یک درصد معنیدار میباشد. معنیدار بودن اثر متقابل بیان کننده عکسالعملهای متفاوت ژنوتیپ ها در محیط های مختلف میباشد. با توجه به معنیدار شدن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، تجزیه واریانس ساده قادر به توجیه ژنوتیپها نبود بنابراین از تجزیه پایداری به روش GGE بایپلات جهت معرفی ژنوتیپهای پایدار استفاده گردید. با توجه به نتایج بای پلات، که میانگین عملکرد و پایداری ژنوتیپ ها را نشان می دهد، ژنوتیپ شماره ۱۱ با قرار گرفتن در سمت مثبت محور افقی بالاترین میزان عملکرد و ژنوتیپ شماره ۲ (رقم گنبد) با قرار گرفتن در جهت منفی محور کمترین میزان عملکرد را نشان داد. گروه بندی محیطها با کمک GGE بای پلات نشان داد بین مکان های گرگان، ساری و گنبد همبستگی مثبت و بالایی وجود دارد که نشان دهنده پاسخ مشابه ژنوتیپ ها در این مکانها می باشد. ایستگاه مغان با داشتن همبستگی نزدیک به صفر با سه مکان دیگر، باعث ایجاد عملکرد مستقل ژنوتیپ ها در این محیط شد. نتایج حاکی از امکان گزینش ژنوتیپ های پایدار با عملکرد بالا نسبت به شاهدهای آزمایش بود که بیانگر پیشرفت ژنتیکی در برنامه های اصلاحی گندم نان در اقلیم شمال کشور میباشد. نتیجه گیری: در مجموع، ژنوتیپ های ۱۱، ۱۳، ۷ و ۸ با داشتن عملکرد بالاتر از میانگین کل جزء ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا و پایداری نسبتا مطلوب شناسایی و انتخاب شدند.کلیدواژه ها
Genotype × Environment interaction, Mega-environment, Stability, Selection, ابر محیط, اثر متقابل ژنوتیپ در محیط, پایداری, گزینشاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.