محمد نوذری فردوسیه - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه قم .
محمد ذهیبات - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه قم.

در فقه اسلامی مفاهیمی مانند ارهاب، اغتیال، فتک، بغی و محاربه وجود دارند که هرچند ممکن است کاملا مترادف مفهوم تروریسم نباشند، ولی چون ازعوامل تهدید کننده امنیت به شمار می­ روند و از مصادیق «منکر» تلقی می شوند، اسلام با آن­ها مخالف است. بر این اساس، در فقه سیاسی اسلام، رفتارهایی مانند محاربه، یعنی سلاح برکشیدن به منظور ایجاد خوف و وحشت و سلب امنیت و آسایش از مردم، جرم ­انگاری و برای مقابله با آن مجازات­ های شدیدی مقرر شده است. از نظر اسناد بین­ المللی نیز نقض گسترده حقوق وآزادی­ های اساسی بشر، ازجمله سرکوب سیاسی و تبعیض­ های اجتماعی از موجبات اساسی اعمال خشونت ­آمیزی است که جرم ­ا­نگاری شده و عموما تروریسم نامیده میشوند. در این میان، کشورهای غربی با تفسیری موسع از تروریسم و به تبعیت از پروتکل اول الحاقی به کنوانسیون­های ۱۹۴۹ ژنو، مبارزه ­های نهضت ­های رهایی ­بخش را یک مخاصمه مسلحانه بین ­المللی تلقی کرده و مبارزه با آنها را در قالب تروریسم پذیرفته ­اند. نگارندگان با روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد مقایسه­ای و شیوه گردآوری منابع به صورت کتابخانه­ای، ضمن بیان دیدگاه اسلام و اسناد بین­ المللی درباره تروریسم، در صددند اثبات نمایند بر مبنای نگرش حقوق اسلامی، مبارزه­های نهضت­ های رهایی­ بخش در قالب جهاد اسلامی یک «اقدام دفاعی» برای احقاق حق، دفع ستم و رفع فتنه و مقابله با ظلم و استکبار بوده و حق ­مدارانه است.

تروریسم, فقه, اسناد بین المللی, نهضت های رهایی بخش