تاثیر باکتری های محرک رشد جداسازی شده از ریزوسفر گیاهان شورپسند بر برخی واکنش های فیزیولوژیک گیاه گندم رقم نارین در شرایط شور

شوری از جمله مهمترین تنش­های غیر­زیستی کاهنده رشد و نمو گندم است. کاهش اثرات شوری به کمک باکتری­های ریزوسفری محرک رشد به­عنوان یک راهکار سازگار با محیط­زیست مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، برخی واکنش­های فیزیولوژیک گندم رقم نارین به باکتری محرک رشد مقاوم به شوری جدا شده از ریزوسفر گیاهان آتریپلکس (Torr.) S. Watson) Atriplex lentiformis)، شور گزLedeb)  (Tamarix ramosissima، اشنان (Seidlitzia rosmarinus Ehrenb. ex Bois) و سنبله نمکی ( (Moq.) Botsch. Halostachys belangeriana) در شرایط شور بررسی گردید. گندم رقم نارین پس از تلقیح با باکتری­های شناسایی شده (Bacillus safensis، B.  pumilus و Zhihengliuella halotolerans) در گلدان کشت و با آب آبیاری با شوری ۲/۰ دسی­زیمنس بر متر به­عنوان شاهد و شوری­ ۴، ۸ و ۱۶ دسی زیمنس بر متر آبیاری گردید. نتایج نشان داد که باکتری­های شناسایی شده دارای توان تولید اکسین، سیدروفور، سیانید هیدروژن، ۱- آمینو سیکلوپروپان -۱- کربوکسیلیک اسید دآمیناز ACC)  دآمیناز) و توان انحلال فسفات بودند. با افزایش شوری، محتوای کلروفیل در تمام تیمارها نسبت به شاهد کاهش یافت. استفاده از باکتری­ها، باعث افزایش ۵/۲۱ تا ۳/۹۴، ۶ تا ۱۷۵ و ۱۷ تا ۳۴ درصدی به ترتیب در میزان کلروفیل a، b و کل در بین تیمارهای شوری شد. افزایش ۱۳ تا ۱۳۶ درصد پرولین، ۱۱ تا ۵/۹۲ درصدی فنل کل، ۵/۱۲ تا ۹۰ درصدی مهارکنندگی رادیکالهای آزاد و ۵/۷ تا ۵/۱۷ درصدی قندهای محلول در بین تیمارهای شوری تلقیح شده با باکتری­ها نسبت به شاهد بدون باکتری دیده شد. بهبود شرایط فیزیولویک گیاه تحت تاثیر اثر مثبت باکتری­ها در نهایت باعث افزایش زیتوده گیاه شد که در این میان نقش باکتری B. safensis بیشتر از دو باکتری دیگر بود. نتایج این مطالعه نشان داد که باکتری­های محرک رشد گیاهان مرتعی شور­پسند می­توانند در بهبود شاخص­های رشد گیاه گندم در شرایط تنش شوری نقش داشته باشند.

کلیدواژه ها:

PGPR ، Rhizosphere ، Salinity ، Wheat ، باکتری محرک رشد ، ریزوسفر ، شوری ، گندم