عرضه قرآن توسط پیامبر(ص) و جبرئیل و جایگاه آن در مطالعات قرآنی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه کتاب قیم، دوره: 12، شماره: 26
  • کد COI اختصاصی: JR_KGY-12-26_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 230
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین براتی

علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد. ایران

سهیلا پیروزفر

دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات. دانشگاه فردوسی مشهد. ایران

مرتضی ایروانی نجفی

استاد علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات. دانشگاه فردوسی مشهد. ایران

چکیده

در منابع روایی اهل سنت، گزارش­هایی وجود دارد که نشان می­دهد همه ساله پیامبر اکرم(ص) آن بخش از آیاتی که بر ایشان نازل شده بود را بر جبرئیل عرضه می­کردند. در برخی دیگر از گزارش­ها این جبرئیل بود که هر سال آیات نازله از قبل را برای پیامبر(ص) قرائت می­کرد. موضوع «عرضه» قرآن توسط جبرئیل بر پیامبر(ص) و یا بالعکس، به خصوص در منابع اهل سنت ارتباط عمیقی با برخی از مباحث علوم قرآنی از جمله: قرائات، نسخ­التلاوه، جمع قرآن توسط عثمان و... پیدا کرده و حتی برخی فضیلت­ها به برخی از افراد نسبت داده شده است. پیوند بحث عرضه با این مباحث، ضرورت بررسی آن را دو چندان می­کند؛ اعتماد یا عدم اعتماد به این گزارش­ها می­تواند در نوع نگاه ما به برخی از مباحث یادشده تاثیرگذار باشد و سرنوشت برخی از مسائل را بهتر روشن کند. نوشتار حاضر، کوششی تحلیلی-انتقادی در نقد و بررسی مساله عرضه، جایگاه و تاثیر آن در حوزه برخی از مسائل علوم قرآنی است. نتایج نشان می­دهد این مساله، جایگاه خاصی در میان شیعه ندارد. روایت عرضه به دلیل ضعف سندی و اشکال در برخی از طرق نقل، قابل نقد بوده و بر فرض اعتماد به صدور آن، برداشت­های صورت گرفته و بعضی از مسائل گره­خورده با آن، درست به نظر نمی­رسد.

کلیدواژه ها

عرضه, اقراء, جبرئیل, عرضه اخیر, قرائات, نسخ التلاوه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.