تحلیل نابرابری های فضایی براساس شاخص های بهداشت و درمان (مطالعه موردی: شهرستان های استان تهران)
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 8، شماره: 33
- کد COI اختصاصی: JR_JGQE-8-33_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 226
نویسندگان
استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز
دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران
چکیده
یکی از راههای تبیین نابرابرها و عدم تعادل ناحیه ای و بررسی توسعه انسانی- اجتماعی مطالعه شاخص های بهداشت و درمان در سطح نواحی یک منطقه جغرافیایی است. بررسی و ارزیابی شاخص های بهداشت و درمان و پراکندگی نامناسب آنها در سطح شهرستانهای یک استان، نشان از بی توجهی به عدالت فضایی در برنامه ریزی های ناحیه ای است. باتوجه به اهمیت نقش توزیع مطلوب امکانات و شاخصهای بهداشتی در توسعه انسانی و بهبود کیفیت زندگی و در نهایت توسعه پایدار شهری و ناحیه ای، در این پژوهش هدف تحلیل فضایی نابرابریهای ناحیه ای درسطح شهرستانهای استان تهران مورد نظر است.روش پژوهش اکتشافی تحلیلی بوده و در آن از مدل های تاپسیس، ویکور و ساو، مدل کپ لند و رگرسیون وزن دار جغرافیایی استفاد شده است. جامعه آماری این پژوهش ۱۴ شهرستان استان تهران بوده است. داده های آماری مشتمل بر ۵۷ شاخص از بخش بهداشت و درمان بوده که از آمار نامه ۱۳۹۰ استان تهران استخراج شده اند. یافته های پژوهش نشان میدهد که شاخص های بهداشت و درمان در سطح استان تهران از توزیع متوازن و متعادلی برخودار نیستند. براساس سطح بندی نهایی،شهرستان های تهران و فیروزکوه در سطح بسیار برخوردار، دماوند، شمیرانات و رباط کریم در سطح برخوردار، پیشوا، پاکدشت و ری در سطح نیمه برخوردار قرار گرفتند. در مقابل شهرستان های اسلامشهر، شهریار و ورامین در سطح محروم و ملارد، قدس و بهارستان در سطح بسیار محروم بوده اند. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون جغرافیایی نشان داد که رابطه بین میزان جمعیت و پراکنش شاخص ها در تهران، شمیرانات، فیروزکوه، دماوند، پاکدشت، رباط کریم مثبت و در پیشوا، ورامین، ری، اسلامشهر، بهارستان، شهریار، ملارد و قدس منفی است که نشان میدهد نابرابری های فضایی بسیار بالایی در سطح منطقه ای وجود داشته و الگوی توزیع با عدالت فضایی تناسب ندارد. بنابراین لازم است توزیع متعادل به منظور کاهش و کنترل مهاجرتها و پیامدهای ناگوار آن مد نظر قرار گیرد.کلیدواژه ها
نابرابری های فضایی, بهداشت و درمان, تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره, تهراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.