تحلیل توزیع فضایی خدمات شهری با تاکید بر مدل های برنامه ریزی شهری (نمونه موردی: شهر تهران)
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 176
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JGQE-9-341_001
تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1400
چکیده مقاله:
توزیع فضایی عادلانه امکانات و خدمات بین مناطق مختلف شهری و دستیابی برابر شهروندان به آنها مترادف با عدالت اجتماعی است، زیرا عدم توزیع عادلانه منجر به ایجاد بحران های اجتماعی و مشکلات پیچیده فضایی و توزیع عادلانه نیز زمینه ساز توسعه متوازن مناطق شهری خواهد شد. بنابراین، پراکنش بهینه و اصولی خدمات و امکانات شهری، منطبق با عدالت اجتماعی، در فرآیند برنامهریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو این پژوهش با رویکردی تحلیلی- توصیفی و با هدف بررسی توزیع فضایی خدمات عمومی شهری و رتبهبندی مناطق شهر تهران از لحاظ برخورداری از این خدمات انجام میگیرد. برای رسیدن به این هدف از مدلهای کمی برنامهریزی شامل تحلیل عاملی، روش ترکیبی شاخص توسعه انسانی (HDI)، مدل تاکسونومی و روش استانداردسازی استفاده شده است. برآیند یافتههای محاسبات در مدل ترکیبی شاخص توسعه انسانی گویای این مطلب است که مناطق ۳، ۱ و ۲۲ به ترتیب دارای بالاترین درجه توسعه و مناطق ۸، ۱۷ و ۱۴ در پایینترین درجه توسعه قرار دارند. نتایج تکنیک تحلیل عاملی حاکی از آن است که منطقه ۲۲، با امتیاز ۵۴/۳۲ بالاترین رتبه و منطقه ۱۴ با امتیازی در حدود ۴/۳ در پایینترین رتبه در بین ۲۲ منطقه قرار گرفتهاند. همچنین براساس خروجی مدل تاکسونومی، منطقه ۳ در رتبه اول، منطقه ۱ در رتبه دوم و منطقه ۱۲ در رتبه سوم و منطقه ۱۰ نیز در رتبه آخر قرار دارد، و در نهایت براساس یافتههای مدل استاندارد سازی، مناطق ۳، ۱ و ۲۲ توسعهیافتهترین و مناطق ۱۴، ۱۰ و ۱۷ محرومترین مناطق هستند. برای رتبهبندی نهایی مناطق شهر تهران از لحاظ برخورداری از شاخصهای مورد مطالعه، جمع ارزش عددی هر کدام از مناطق در چهار روش مذکور محاسبه گردید. بر اساس این روش به ترتیب مناطق ۳، ۱، ۲۲، ۱۲ و ۶ در رتبههای اول تا پنجم و مناطق ۱۳، ۱۰، ۸،، ۱۷ و ۱۴ به ترتیب در رتبه های آخر قرار گرفتند. با استفاده از مدل تحلیل خوشهای، مناطق کلانشهر تهران بر اساس ارزش عددی مناطق در مدلهای مورد استفاده، خوشهبندی گردید، که براساس نتایج مدل فوق مناطق ۳، ۱، ۱۲، ۲۲، ۶ و ۲۱ با امتیاز نهایی ۶۶ و بالاتر در خوشه اول و تحت عنوان مناطق فرا توسعه و مناطق ۱۴، ۱۰، ۸ و ۱۷ با امتیاز نهایی ۱۳ و کمتر در خوشه ۵ و به عنوان منطق محروم شناسایی گردیدند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
امیر زاهدی یگانه
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران
مجید شمس
استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و گردشگری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران
عباس ملک حسینی
دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران
ایمان بهارلو
دانشجوی دکتری سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسیلامی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :