سیر تحول نهاد خانواده از دوران جاهلیت تا دوران امیرالمومنین(علیه السلام)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، دوره: 16، شماره: 57
  • کد COI اختصاصی: JR_CWF-16-57_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 347
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا آرام

نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری، دانشکده علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

محمدحسین رجبی دوانی

دانشیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه امام حسین (علیه السلام)، تهران، ایران

داوود مهدوی زادگان

دانشیار، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

یکی از مهم ترین لوازم توصیف، تبیین و تجویز یک پدیده، فهم تحولات آن در بستر تاریخی و سیاسی است. نهاد خانواده و احکام و قواعد حاکم بر آن، از این قاعده مستثنی نیستند؛ لذا هدف از این پژوهش، فهم تحولات نهاد خانواده در بستر تاریخی و سیاسی صدر اسلام است. این دوران، از جهت شکل گیری تصور ما از خانواده اسلامی یا نمونه ایده آل خانواده، مهم ترین برهه زمانی برای فهم تحولات نهاد خانواده است. سوال اصلی این پژوهش این است که «نهاد خانواده از عصر جاهلیت تا عصر علوی، چه تحولاتی داشته است»؟ برای پاسخ به این سوال تلاش شده است با استفاده از روش اجتهادی، از آموزه های قرآن کریم، سیره و سنت معصومین(علیه السلام) و هم چنین سیره خلفای ثلاث، سیر تحول خانواده در صدر اسلام استنباط شود. با تمرکز بر چند محور ازجمله کیفیت تشکیل خانواده، ملاک های ازدواج، نحوه طلاق، میزان شیوع آسیب های اجتماعی در نهاد خانواده و نحوه مقابله با این آسیب ها در ادوار مختلف صدر اسلام، نتیجه می گیریم که نهاد خانواده سیری پرفراز و نشیب و متفاوت را طی کرده است. ضمن اینکه متوجه تاثیر و تاثرات نهاد خانواده در ادوار مختلف سیاسی می شویم. ساختار امروزین خانواده در ایران و جهان اسلام، محصول ترکیبی از سیره و سنن نبوی و علوی، انحرافات عصر جاهلیت و بدعت های خلفای ثلاث در این زمینه است. فهم این سیر تحول، می تواند منجر به تصور درستی از توصیف، تبیین و تجویز های کنونی ما در مورد مسائل نهاد خانواده شود.

کلیدواژه ها

تحول نهاد خانواده, خانواده در دوران جاهلیت, خانواده در دوران اسلامی, تاریخ خانواده

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.