مقایسه نظم جویی شناختی هیجان و کنش های اجرایی سرد و گرم در دانش آموزان دختر با و بدون اختلال نافرمانی مقابله ای

زمینه و هدف: اختلال نافرمانی مقابله ای، یکی از رایج ترین اختلال های رفتاری در کودکان و نوجوانان است. این افراد در زمینه های هیجان و شناخت  مشکلاتی دارند. هدف از انجام این پژوهش، مقایسه نظم جویی شناختی هیجان و کنش­های اجرایی سرد و گرم در دانش آموزان دختر با و بدون اختلال نافرمانی مقابله ای بود.  روش: طرح پژوهش، توصیفی از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول با و بدون اختلال نافرمانی مقابله ای شهر شیراز در ­سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بودند. نمونه شامل ۶۰ دانش آموز دختر با و بدون اختلال نافرمانی مقابله ای بود (۳۰  نفر در هر گروه)  که با روش نمونه­ گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس درجه بندی اختلال نافرمانی مقابله ای (هومرسون، موری، اوهان و جانستون، ۲۰۰۶)، پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (گراس و جان، ۲۰۰۳)، نرم افزار دسته بندی کارت های ویسکانسین (شاهقلیان، آزاد فلاح، فتحی آشتیانی و خدادادی، ۱۳۹۰) و  نرم افزار خطرپذیری بادکنکی بارت (لجوئز، ۲۰۰۲) استفاده شد. اطلاعات به وسیله نسخه ۲۶ نرم­افزار SPSS و با استفاده از آزمون های تی مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیری، تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین دو گروه کودکان با و بدون اختلال نافرمانی مقابله ای، تفاوت معنا داری در مولفه ارزیابی مجدد وجود دارد (۰/۰۱ P< ، ۱۳/۷۶ F=) و این تفاوت در مولفه فرونشانی مشاهده نشد (۰/۰۵ P> ). همچنین بین دوگروه در کنش اجرایی سرد تفاوتی نبود، اما دو گروه از نظر کنش اجرایی گرم، تفاوت معنا داری داشتند (۰/۰۵ P< ، ۲/۳۷ t=). ­نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، دانش آموزان با اختلال نافرمانی مقابله ای در نظم جویی هیجانی دچار مشکلاتی هستند و همچنین خطرپذیری بیشتری دارند. استلزامات نتایج به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

Cognitive emotion regulation ، cold and hot executive functions ، oppositional defiant disorder ، نظم جویی شناختی هیجان ، کنش اجرایی سرد و گرم ، اختلال نافرمانی مقابله ای