سید شمس الدین صادقی - عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه
مسعود اخوان کاظمی - استادیارگروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه رازی کرمانشاه
وحید زرافشان - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی- دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده در نظام بین الملل غیرمتمرکز و فاقد اقتدار مرکزی، نخستین هدف و ارجحیت کشورها، حفظ امنیت ملی و صیانت از منافع خود است. دیرزمانی تامین امنیت ملی پایدار در گرو سه نوع آمادگی بود:۱-آمادگی نظامی؛ ۲- آمادگی سیاسی؛ ۳-آمادگی اقتصادی. با پایان جنگ سرد، مولفه های اقتصادی امنیت ملی اهمیت بیشتری یافته اند. در این دوران جدید، امنیت ملی کشورهای صادرکننده نفت، تحت تاثیر رونق و شکوفایی صنعت نفت قراردارد. امنیت دارای ابعاد پنجگانه نظامی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و زیست- محیطی است. دراین پژوهش، بعد اقتصادی امنیت ملی مد نظر است؛ زیرا دستیابی به امنیت ملی در گرو بهبود وضعیت اقتصادی است و برآیند تمامی مولفه های امنیت ملی در امنیت اقتصادی متبلور است. با توجه به این مهم، چنین به نظر می رسد که متغیر نفت با امنیت ملی ایران که اقتصاد آن در طی یکصد سال گذشته وابسته به درآمدهای ارزی حاصل از آن بوده، پیوندی عمیق یافته است. با توجه به این مطلب که رشد اقتصادی ایران و نیز حجم عظیمی از سرمایه گذاری های کلان ملی، به درآمدهای ارزی حاصل از صادرات این منبع انرژی وابسته است، نوسان های درآمدهای نفتی، امنیت اقتصادی ایران را به خصوص در پرتو تحریم های بین المللی یک دهه اخیر تضعیف نموده است.

واژه های کلیدی: نفت, اقتصاد سیاسی, امنیت ملی, امنیت اقتصادی