مطالعه تطبیقی تاثیر تحولات سوریه و عراق بر سیاست منطقه گرایی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه

چکیده امروزه منطقه­گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می­دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل­های خاص هر کشور، دولت­ها را به سمت راهبردهای منطقه­ای خاصی رهنمود می­کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه­ای و ظرفیت­های موجود، به افزایش قدرت بین­المللی خود بیفزایند. ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه­ای به لحاظ شرایط خاص آنها در خاورمیانه، همواره به دنبال افزایش نقش منطقه­ای خود بوده­اند. تحولاتی که از سال ۲۰۱۱ در سوریه و سپس در کشور عراق از سال ۲۰۱۳ آغاز شد، تاثیرات زیادی بر منطقه­گرایی دو کشور برجای گذاشته است. براین اساس، سوال پژوهش حاضر این است که تحولات سوریه و عراق چه تاثیری بر منطقه گرایی ایران و ترکیه داشته است؟ فرضیه نیز بدین گونه است که تحولات منطقه با توجه به فراهم آوردن فرصت­ها و چالش­های مشترک منطقه­ای، نگاه ژئوپلتیک ایران و ترکیه را تقویت کرده است. شایان ذکر است که با استفاده از تز مجموعه­های امنیتی منطقه­ای مکتب کپنهاک، چالش­ها و فرصت­هایی در قالب سه مولفه وابستگی متقابل امنیتی، الگوهای دوستی و دشمنی و همبستگی­های فرهنگی و نژادی ایجاد شده است. براساس یافته­های پژوهش، فرصت­های سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی و چالش­های امنیتی و اقتصادی، موجب تقویت سیاست منطقه­گرایی ایران و ترکیه پس از تحولات منطقه شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی انجام شده و گردآوری داده­ها نیز کتابخانه­ای اسنادی بوده است.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: منطقه گرایی ، ایران ، ترکیه ، مکتب کپنهاگ ، امنیت منطقه ای ، تحولات سوریه و عراق