عادل آذر - استاد مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
طیبه امیرخانی - استادیار مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

این مقاله مفهوم جدیدی به نام سیاه­چاله­های بودجه را در مبانی نظری بودجه­ریزی معرفی می کند. سیاه­چاله مفهومی است که از علم نجوم گرفته شده و به ناحیه‎ای از فضا گفته می شود که هیچ شیئی نمی تواند از میدان جاذبه آن خارج شود. منظور از سیاه­چاله­های بودجه، موارد هزینه­ای در بودجه­ریزی است که هر ساله بودجه شایان توجهی به آن اختصاص می­یابد، اما دستاوردهای آن با منابع اختصاص یافته به آن تناسبی ندارد. در این رابطه، ابتدا درباره بودجه و مهم­ترین نقش­ها و وظایف آن توضیح داده شده است، سپس با روش تحلیل اسناد و مدارک، مفهوم سیاه چاله های بودجه­ریزی معرفی می­شود. جامعه آماری این پژوهش تمام مطالبی است که در خصوص بودجه­ریزی در ایران در کتاب­ها، نشریه­ها و سایت­های معتبر به چاپ رسیده است. نتایج حاکی از این است که بودجه فرهنگی، اعتبارات هزینه­ای و اعتبارات عمرانی، سه مورد از مهم­ترین سیاه­چاله­های بودجه در ایران هستند.

اعتبارات هزینه ای, بودجه ریزی دولتی, بودجه عمرانی, بودجه فرهنگی, سیاه چاله ها