پرویز فتاحی - استادیار مهندسی صنایع دانشگاه بوعلی سینا
محسن صالحی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع دانشگاه بوعلی سینا

خطوط مونتاژ مدل ترکیبی یکی از مدلهای رایج در سیستم های مونتاژ از قبیل صنایع خودروسازی می باشد. این مدل هم شامل مسأله سنتی طراحی خط مونتاژ (تعیین زمان سیکل خط، تعداد و توالی ایستگاه ها و بالانس خط) و همچنین تعیین توالی که در آن محصولات برای مونتاژ زمانبندی می شوند، خواهد بود. مسائل توالی برای استفاده کارآمد از خطوط مونتاژ مدل ترکیبی از اهمیت بسیاری برخوردار است. با توجه به افزایش فشارها به سمت JIT اکثر شرکت های تولیدکننده مجبور به ایجاد زمانبندی هایی هستند که نیاز مشتری را در موعد تحویل یا نزدیک به آن رفع سازد. در این تحقیق ما مسأله توالی را با در نظر گرفتن هزینه های ناشی از دیرکرد و زودکرد تکمیل کالا مربوط به موعد تحویل می باشد را مورد بررسی قرار می دهیم. بمنظور تشریح مدل، ابتدا مدل ریاضی مسأله بصورت یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح ترکیبی ارائه می شود. این مدل توانایی دستیابی به نقاط بهینه برای مسائل کوچک را دارا می باشد. با توجه به اینکه مسأله مورد بررسی از نوع مسائل NP-Hard محسوب می گردد سپس یک الگوریتم فرا ابتکاری برپایه روش الگوریتم ژنتیک برای حل آن ارائه می گردد. بمنظور بررسی اثربخشی و کارایی الگوریتم پیشنهادی مثال های عددی مورد استفاده قرار گرفته شده است. نتایج آزمایشات انجام گرفته نشان می دهد که الگوریتم پیشنهادی در این تحقیق توانایی دستیابی به نقاط نزدیک بهینه را برای مسائل در اندازه متوسط و بزرگ دارا می باشد.

خط مونتاژ مدل ترکیبی، الگوریتم ژنتیک، بهینه سازی، دیرکرد، زودکرد