موقوفه اود(سده هجده تا بیست میلادی)

ارسال هدایای نقدی به آستان ائمه معصومین (علیهم­السلام) در شهرهای نجف و کربلا از جمله رسوم فرهنگی مذهبی مهمی بود که نه تنها شیعیان هند بلکه پادشاهان و سلاطین آن ها با اهداف و نیات عمدتا مذهبی و معنوی، انجام می دادند. موقوفه یا تنخواه اود (Awadh/Oudh) که به نواب و پادشاهان اود/ اوده یا عوده، ایالتی در شمال هند منتسب بود، از سده دوازده هجری/هجده میلادی با ارسال وجوهی توسط آصف­الدوله جهت کمک به آبرسانی نجف که در معرض خشکسالی قرار گرفته بود، تعین تاریخی یافت. این موقوفه به تدریج در روند تحولات تاریخی، دستخوش دگرگونی شد به نحوی که از نیمه سده نوزده میلادی، بریتانیا با توزیع آن در میان علمای کربلا و نجف از آن به عنوان ابزاری سیاسی در جهت منافع خود استفاده کرد. مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که موقوفه اود که یک پدیده فرهنگی- مذهبی بود در چه مراحل تاریخی در نیمه سده نوزده میلادی به یک ابزار سیاسی تبدیل شد؟ این پژوهش به روش تاریخی با استفاده از منابع کتابخانه ای و آرشیو اسناد و مدارک در ایران و بریتانیا انجام شده است.  

کلیدواژه ها:

Oudh/Awadh Bequest ، cash gifts ، holy shrines ، Ulama of Najaf and Karbala ، cultural-spiritual phenomenon ، political tool ، موقوفه اود- هدایای نقدی- علمای کربلا و نجف- پدیده فرهنگی و مذهبی- ابزار سیاسی