فرشته تاج بخش - University of Rehabilitation Sciences and Social Welfare, Tehran, Iran
محمد علی حسینی - University of Rehabilitation Sciences and Social Welfare, Tehran, Iran
مهدی رهگذر - University of Rehabilitation Sciences and Social Welfare, Tehran, Iran

مقدمه: مراقبت معنوی مذهبی به عنوان یک فاکتور بارز بر سلامت جسم و روان در تطابق بیماران با بیماری شان و افزایش کیفیت زندگی آن ها موثر می باشد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر مراقبت معنوی-مذهبی بر استرس بیماران پس از عمل جراحی بای پس عروق کرونر قلب در مرکز توانبخشی بیمارستان بقیه الله الاعظم (عج) تهران در سال ۱۳۹۲ انجام شد. روش کار: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که بر روی ۶۸ مددجوی پس از عمل جراحی بای پس عروق کرونر انجام شد. نمونه ها به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تخصیص تصادفی در دو گروه مداخله (۳۴) و شاهد (۳۴) قرار داده شدند. مداخله به صورت بسته آموزشی مبتنی  بر مراقبت های معنوی- مذهبی بر اساس الگوی Richards and Bergin در گروه مداخله انجام پذیرفت. ابزارهای جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه افسردگی، اضطراب، استرس (DASS-۲۱) بود. استرس در دو مرحله قبل و بعد از مداخله اندازه گیری شد و از طریق نسخه ۲۰ نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره استرس در گروه مداخله و شاهد قبل از مداخله با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند، در حالی که بعد از مداخله تفاوت معنی داری مشاهده شد (P < ۰/۰۰۱) همچنین یافته ها نشان داد که اختلاف معنی داری بین میانگین نمره استرس قبل و بعد از انجام مداخله در آزمودنی های گروه شاهد (۰۱۴/۰ = P) و مداخله (۰۰۱/۰ > P) وجود داشت به طوری که در گروه مداخله استرس بیماران پس از انجام مراقبت های معنوی و مذهبی کاهش داشته و این در حالی بود که در گروه شاهد میانگین نمره استرس افزایش معنی داری داشته است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که مراقبت معنوی-مذهبی، تاثیر معنی داری در کاهش استرس بیماران دارد. با توجه به نتایج حاصله، توصیه می شود پرستاران از این روش مراقبتی به عنوان روشی بی خطر و ایمن در امر مراقبت از بیماران استفاده کنند.

Stress, Religious-Spiritual Care, Coronary Artery Bypass Graft, استرس, مراقبت معنوی-مذهبی, عمل جراحی بای پس عروق کرونر