نقش کاتبان ایرانی در تحول و توسعه کتابت درباری عثمانی: دوره سلیم اول (حک: ۹۱۸- ۹۲۶ ق) و سلیمان قانونی (حک: ۹۲۶- ۹۷۳ ق)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، دوره: 9، شماره: 33
  • کد COI اختصاصی: JR_PTE-9-33_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 330
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

طاهر بابایی

دانشگاه تهران، دانشکده الهیات، گروه فرهنگ و تمدن ملل اسلامی

سیداحمدرضا خضری

دانشگاه تهران، دانشکده الهیات، گروه فرهنگ و تمدن ملل اسلامی

حسن حضرتی

دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه تاریخ

چکیده

حکومت عثمانی در سده دهم هجری –که نقطه عطف آن، دوره سلیم اول و سلیمان قانونی بود - در بسیاری از بخش های درباری، اداری- دیوانی، نظامی، هنری و تجاری به پیشرفت و توسعه یافتگی رسید که در این توسعه یافتگی، عوامل متعددی دخیل بوده است. در این پژوهش، نقش ایرانیان در کتابت هنری و دیوانی عثمانی، به عنوان یکی از متغیرها و عوامل تحول و توسعه یافتگی عثمانیان در این سده، مدنظر قرار گرفته است. با بررسی اسناد و منابع تاریخی و بهره گیری از پژوهش های مربوطه، مشخص شده است که کاتبان ایرانی در دو بخش مرتبط با کتابت (کتاب آرایی و نوشته های دیوانی) نقش آفرینی کردند. افزایش شمار کتاب ها با استنساخ کتب مذهبی، ادبی، تاریخی و علمی، ابداعات هنری و انتقال میراث هنری ایرانی، تقویت انشای درباری و تامین نیروهای کارآمد دیوانی از جمله فعالیت های کاتبان ایرانی بود که به تقویت، تحول و گسترش کتابت درباری انجامید. این تلاش ها در کنار سایر اقدامات در بخش های مختلف حکومتی، سرانجام شکوه دربار عثمانی را در سده دهم هجری رقم زده است.  

کلیدواژه ها

Ottoman administration, Ottoman art, Iranian scribes/Kātībs, Selīm I & Süleymān the Magnificent, تشکیلات عثمانی, هنر عثمانی, کاتبان ایرانی, سلیم اول و سلیمان قانونی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.