درآمدی بر تاریخ اجتهاد

مطالعه تاریخ شکل گیری اجتهاد به لحاظ ریشه یابی روشهای مختلف موجود در استنباط احکام، امری بایسته و ضروری است. نوشته حاضر به برشماری منابع فقه می پردازد که با قرآن و سنت آغاز می شود و سپس در میان اهل سنت به اجتهاد به رای و مشخصا قیاس می انجامد که موضع منفی اهل بیت^ را در پی داشته است فراز و فرود مسیر حرکت فقه در دوران حکومتهای خلفا و زمامداران اموی و عباسی متفاوت بوده است. دوران منع تدوین حدیث، کم توجهی حکمای آل امیه و عنایت هدفمندانه بنی عباس به فقها و در نتیجه گسترش مکاتب فقهی و سپس محصور نمودن آن در چهار مذهب، نکاتی در خور توجه و بررسی است. اما فقه امامیه به دلیل اعتقاد به اصل امامت و توسعه سنت به قول و فعل و تقریر معصومان^ در ادامه سنت نبوی| سیر تکامل را طی کرده است. خصوصا با آغاز غیبت کبرا مجامع روایی تدوین و تبویب می گردد و فقیهان نامداری در همان دوران تا عصر امروز یکی پس از دیگری در رشد و بالندگی فقه اهل بیت^ می کوشند و در این روند ممتاز، سهیم می گردند.

کلیدواژه ها:

کتاب ، سنت ، قیاس ، مذاهب اربعه ، فقهای شیعه