شرایط و مصادیق قاعده تحذیر در حقوق ایران و فقه امامیه *

یکی از قواعد فقهی مهم و کاربردی قاعده تحذیر است که برگرفته از روایت امام صادق× درباره یکی از قضاوت های حضرت علی× می باشد. در این روایت حضرت علی× با بیان جمله «قد اعذر من حذر» به صورت مطلق ضمان را از ذمه فرد هشداردهنده رفع می کند، بدین صورت که علاوه بر رفع قصاص، پرداخت دیه را هم از ذمه رامی و عاقله او اسقاط می نماید. فقهای متقدم و متاخر نیز بدون هیچ گونه مخالفتی بر همین مبنا فتوا داده اند. با بررسی ادله نقلی و عقلی این قاعده و شرایط ویژه آن، ثابت می گردد که مسئولیت مدنی و کیفری متوجه هشداردهنده نخواهد بود.

کلیدواژه ها:

قاعده تحذیر ، رفع ضمان ، هشدار ، مسئولیت ، فقه امامیه