جمال بابالیان - دانشجوی دکتری اخلاق، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
هادی معمارکوچه باغ - دانشجوی دکتری عرفان و تصوف، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
سیدضیاالدین علیانسب - دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حضرت معصومه، قم، ایران

در این پژوهش تبیین اشراقی از مقوله مرگ را مطرح می کنیم و می کوشیم با تبیین مبانی صدرایی بر اساس علم النفس و با روش تحلیلی توصیفی به این حقیقت توجه کنیم که نفس دارای جوهر «نوری» در عالم اعلا و جوهر «ناری» در عالم ادنا است و مبدا پیدایش قوای جسمانی و ماده برای هر حقیقتی در عالم آخرت است. صدرالدین شیرازی با تعمیم در معنای مرگ، مفهوم جدیدی از آن مطرح می کند که همان فانی شدن هر سافل در عالی است. او سریان مرگ را در کل پیکره نظام هستی یادآور می شود و در نهایت نتیجه می گیرد که عالم تکوین در باطن دارای تنوع دم به دم از زوال و فعلیت است و حقیقت مرگ جداشدن اوصاف شیء است نه ذات شیء؛ همچنین، قاعده اساسی در ظهور مرگ، انهدام بنای ظاهری دنیوی است که ناریت نفس با نفخ عزرائیلی خاموش می شود و نفس به عالم قدس قدم می گذارد.

صدرالدین شیرازی, مرگ, شواهد الربوبیه, نفس, نفخ عزرائیلی