مبانی نظری آزاداندیشی دینی در قرن چهارم
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دوفصلنامه الهیات و فلسفه معاصر، دوره: 1، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JPURD-1-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 171
نویسندگان
دانشیار گروه شیعه شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
چکیده
قرن چهارم هجری را از نمایان ترین ادوار تاریخ و تمدن مسلمانان از لحاظ تنوع فکری و آزاداندیشی مسئولانه دانسته اند. این دوره را می توان دوره مجالس آزاد علمی و فلسفی به دور از تعصب ها و مرزبندی های مرسوم در جوامع دینی نامید که در عین حال با برخی از حلقات فکری عصر جدید که آزاداندیشی را در برابر تعهد به دین و وحی تلقی می کنند، تفاوت دارد. اگر جوهره آزاداندیشی را انسان گرایی و عقل گرایی بدانیم، باید چهارمین قرن هجری را از آزاداندیش ترین ادوار تاریخ بشری بدانیم که قرن ها پیش از نوزایی مغرب زمین، با دغدغه انسان زیست کرد و میدان را در برابر عقل انسان باز گذاشت، اما هرگز میان این تفکر باز و آزاد در باب دلمشغولی های انسانی و تعلق خاطر به دین و مذهب ناسازگاری ای ندید. از این رو این سخن برخی از اندیشه نگاران قرن چهارم جا دارد که انسان گرایی این دوره انسان گرایی دینی بود و عقل گرایی اش، همان طور که از میراث بشری و علوم الاوائل بهره می برد، به داده های وحیانی هم معتقد و متکی بود و البته از هم سخنی و گفت وگو با ملحدان و دین گریزان هم ابایی نداشت. هدف این مقاله تبیین ابعاد این آزاداندیشی دینی و نشان دادن مشخصه ها و بنیادهای نظری آن است که مهم ترین این بنیادها همان انسان گرایی و عقل گرایی است. این دوره را دوران مجالس و حلقات علمی می دانند. این اثر می خواهد نسبت این مجالس و اساسا نسبت مجلس محوری و گفت وگومداری این دوره را با آزاداندیشی نشان دهد.کلیدواژه ها
آزاداندیشی دینی, انسان گرایی, عقل گراییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.